Zaštitna arheološka iskopavanja i istraživanja arheološkog lokaliteta 92 u Iđošu, opština Kikinda, ugroženog izgradnjom trase cevovoda u okviru eksploatacionog polja Iđoš-gas, u mestu Iđoš, opština Kikinda, koje je u nadležnosti Međuopštinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture Subotica izvedena su tokom jula i avgusta 2021.

Lokalitet se nalazi južno od Iđoša, na potesu Stare livade, na obali iznad ritskog područja, pored puta za Bočar. Lokalitet je višeslojan, sa nalazima iz praistorijskog, antičkog i srednjovekovnog perioda. Zabeležio ga je Milorad Girić, arheolog Narodnog muzeja Kikinda 1966. i 1967. godine kao naselje iz starijeg gvozdenog doba i kasne antike.

Otvorene su 3 arheološke sonde, a dužina iskopane trase iznosila je više od 500 m.

Na celoj površini od 16 kvadrata sonde 1 detektovano je i iskopano ukupno 305 stratigrafska jedinica i 143 objekata. Radi se o objektima koji verovatno predstavljaju stambene jedinice i pripadajuće otpadne jame.

• Kako se živelo 5.000 godina pre Hrista u Vojvodini
• Nastavak arheoloških iskopavanja na lokalitetu Gradište-Iđoš

Keramika iz sloja i objekata je uglavnom grublje fakture i većih dimenzija i čine je mahom posude za spremanje hrane. Gotovo sav materijal može se datovati u kasno bronzano doba Belegiš II, na šta ukazuju posebno posude crno pečene glačane površine sa ukrašenim horizontalnim i/ili vertikalnim plitkim kanelurama. U sloju se javlja i nekoliko fragmenata Belegiš I keramike.

Nalazi u kvadratima 13-16 vezani su skoro isključivo za period srednjeg veka, kao i oni iz sondi 2 i 3. Na celoj površini od 6 kvadrata sonde 2 detektovano je i iskopano ukupno 46 stratigrafskih jedinica, odnosno 22 objekata, a u sondi 3 – 7 objekata i 19 stratigrafskih jedinica od kojih se izdvaja nalaz stambenog objekta sa pećima, koji pripada periodu srednjeg veka.

Pored nalaza bronzanog doba, na lokalitetu ima i nalaza koji pripadaju populaciji Sarmata koji naseljavaju Barbarikum u periodu 1-5. veka naše ere, kao i nalaza keramike srednjeg veka, 6-7. veka, ali i poznijeg srednjovekovnog perioda.

Zaštitna iskopavanja na lokalitetu 92, Iđoš, u stručnom smislu doprineće rasvetljavanju problematike obrazaca naseljavanja poznog bronzanog/ranog gvozdenog doba u Banatu, kao i kasnijih perioda.

Preuzeto: MZZSKSUBOTICA FB