Arheolozi istražuju srednjovekovnu crkvu i nekropolu na Crkvenom brdu
Arheološka istraživanja srednjovekovne crkve i nekropole na nalazištu Crkveno brdo kod Sente se i ove godine sprovode.
Arheološko nalazište Crkveno brdo kod Sente počelo je da se istražuje 2019. godine tokom zaštitnih arheoloških istraživanja na trasi gasovoda “Turski tok”. Istraživanja je sproveo Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Subotica. Iskopavanjima je rukovodio prof. dr Perica Špehar sa Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Istraživanja su objavljena u Monografiji koja je otvorenog pristupa.
Crkveno brdo je još krajem 19. veka obišao A. Dudaš, lokalni istraživač. Njegovi rezultati su prezentovani javnosti posle više od pola veka. U njegovom izveštaju stoji položaj lokaliteta na kome se nalaze ostaci kamene crkve i srednjovekovna nekropola.
- Srednjovekovna crkva sa nekropolom u Dićima
- Nakon 160 godina iskopavanja na Rudniku arheolozi i dalje otkrivaju njegove tajne
- Srednjovekovna groblja u oblasti Ljiga svedoče o nemirnom životu na srpskom severu
Lokalitet je rekognosciran od strane MZZSK 2018. godine u sklopu projekta „Arheološka mapa severne Bačke“.
Srednjovekovno naselje otkriveno je na Crkvenom brdu
Tom prilikom arheolozi su otkrili ostatke srednjovekovnog naselja na površini od 10ha. Oni su konstantovali da će trasa gasovoda ugroziti deo naselja, zbog čega su i sprovedena zaštitina istraživanja.
Arheološkim iskopavanjima 2019. godine otkriveno je pet kuća. Četiri su bile zemunice, dok je poslednja kuća bila većih dimenzija i poluukopana.
Takođe, otkriveno je i devet peći, bunar i 41 jama, koje sui male funkciju trapa ili su služile kao deponija. Arheolozi su otkrili i 13 rovova, koi su bili deo ograde ili su imali funkciju drenažnih kanala.
Srednjovekovno naselje bilo je u upotrebi od 11. do 15. veka, na to su ukazale analize arheološkog pokretnog materijala i C14 analize arheozoološkog materijala. Ipak, najveći deo datovanih pokretnih nalaza, poput keramičkih kotlova, ukazuje da je istraženi deo naselja najintenzivnije korišćen u periodu od 11. do 13. veka.
Prema autorima, žitelji ovog naselja prvenstveno su se bavili poljoprivredom, i to stočarstvom, na šta upućuju skromni pokretni nalazi, kao i analiza životinjskih ostataka.
Na Crkvenom brdu se istražuju ostaci crkve i nekropola
Prva sistematska iskopavanja započeta su 2021. godine kako bi se istražili ostaci crkve i nekropole. Crkva je jednobrodna sa aneksom. Prošle godine pronađeni su i ostaci fresaka.
Crkva je udaljena oko 250 metara od naselja. Inače, postojanje crkve je potvrđeno prvobitno geofizičkim snimanjima.
Iako je u pitanju hrišćanska nekropola koja se prostirala oko crkve, grobni prilozi nisu izostali u grobovima. U jednom dečjem grobu pronađena je staklena posuda. U drugim grobovima pronađene su bronzane naušnice i novčić srednjovekovnog mađarskog kralja Geze II.
Ove godine se nastavljaju istraživanja. I do sada je otkriveno manje od 100 grobova.
U iskopavanjima učestvuju i stranci koji su deo programa letnje škole bioarheologije koju organizuje Aita Bioarchaeology.
