Nefertiti je najpoznatija i najlepša starogeipatska kraljica. Sa otkrićem njene biste, ona postaje oličenje idilične lepote.

Kraljica Nefertiti je živela oko 1370. do 1330. godine pre nove ere. Bila je žena faraona Ehnatona (ranije Amenhotep IV) koji je vladao oko 1353-1336. godine pre nove ere. Nefertiti je sa svojim suprugom igrala istaknutu ulogu u kultu Boga sunca – Atona.

1. Bista je kraljicu Nefertiti učinila poznatom

Čuvenu bistu kraljice Nefertiti otkrio je međunarodni tim arheologa predvođen Nemcem Ludvigom Borhartom u u radionici vajara 1912. godine, u Tel-Amarni. Kada je plen iskopavanja podeljen između Nemaca i Egipćana, Nefertiti je završila u posed Nemaca.

U početku se nalazila kao deo privatne kolekcije jednog od sponzora iskopavanja i nju je mogla da vidi samo odabrana, privilegovana publika. Međutim, ubrzo je poklonjena Berlinskom muzeju i izložena javnosti 1920. godine, gde je njena neuporediva lepota izazvala „pomamu“ među njenom publikom. Uprkos nedostatku levog oka ona predstavlja najlepšu žensku figuru iz antičkog sveta.

Bust of Queen Nefertiti, in display at Berlin Museum for first time. (1963) pic.twitter.com/OZb42k78vZ

— MENA Visuals (@menavisualss) September 26, 2024

Njena bista je najpoznatije umetničko delo iz starog Egipta, ali i čitave antike. Njeno ime u prevodu na srpski znači „Lepa je došla“.

Njena bista ima visinu od 48 cm. Izrađena je od krečnjaka sa nanetim slojevima gipsanog maltera. U desnom oku je umetnut gorki kristal. Levo oko možda je nestalo u ruševinama radionice ili je reč o nekoj infekciji oka, pa je zato njeno levo oko izostavljeno.

Nefertitinu bistu izradio je kraljevski vajar Tutmozis, nekoliko godina nakon njene smrti. To je bio model skulpture koja je korišćena za obuku drugih vajara i za izradu više skulptura.

2. Neferitit je bila moćna žena na dvoru

Nefertiti je bila glavna kraljica faraona Ehnatona. Kao i njena svekrva kraljica Tije, Nefertiti je bila moćna figura na dvoru. Vladala je Egiptom zajedno sa svojim suprugom iz Amarne, gde su uspostavili novi monoteistički verski poredak. On je podrazumevalo obožavanje Boga Sunca – Atona. Imali su 6 dece.

Nefertiti zauzima poziciju egipatske kraljice sa najviše sačuvanih spomenika na kojima se pojavljuje, ali i na drugim umetničkim medijima.

Često je prikazana kako učestvuje u verskim ritualima ravnopravno sa svojim mužem. Igrala je i neviđenu ulogu u dekorisanju Atonovih građevina koje je Ehnaton sagradio u Karnaku.

Svakako je njen utucaj često istican. Kao rezultat toga, Nefertiti se često prikazuje kako daje ponude Bogu Atonu bez svog muža. To ukazuje da je imala neobičan nivo autonomije na egipatskom dvoru. Na slikama je prikazana Nefertiti kako udara neprijatelje Egipta – motiv koji je ranije bio rezervisan samo za faraona.

Posebno se ističe natpis uklesan u stenu, pronađen 2012. godine u drevnom kamenolomu10 km severno od Amarne. Natpis potiče iz 16. godine Ehnatonove vladavine i pominje Nefertitino ime i njen položaj Velike kraljevske žene. Na osnovu ovog natpisa je vrlo verovatno da je Nefertiti nadživela svog muža i da je čak sama vladala kratko vreme nakon njegove smrti.

3. Grobnica kraljice Nefertiti ostaje misterija

Mnogi stručnjaci veruju da je Nefertiti umrla ubrzo nakon smrti supruga. Naime, nigde ne postoje zapisi o njenoj smrti niti ima dokaza da je ikada bila sahranjena u kraljevskoj grobnici u Amarni. Jedna teorija bila je da je sahranjena u tajnoj odaji unutar Tutankamonove grobnice. Međutim, snimanja radarima nisu pokazala da se tu nalazi skrivena grobnica.

Dr Zahi Havas veruje da bi jedna od mumija u Dolini kraljeva (KV 21) mogla biti Nefertitina. Grobnica je pronađena 1817. godine i sadrži dve ženske mumije.

U svakom slučaju, mumije kraljice Nefertiti i faraona Ehnatona nisu još uvek pronađene. Tako da njihova večna počivališta i dalje ostaju egipatska misterija.

Uprkos tome što njena grobnica nije pronađena, Nefertiti ostaje najpoznatija kraljica drevnog Egipta zahvaljujući otkriću biste 1912. godine.