Arheolozi su iskopali retku tetrarhijsku graničnu oznaku u severnom Izraelz sa dva ranije nepoznata imena mesta.

Arheolozi sa Hebrejskog univerziteta u Jerusalimu iskopali su retku tetrarhijsku graničnu oznaku na mestu Abel Bet Maaka, koje se nalazi u severnom Izraelu. Ovo izvanredno otkriće o administrativnoj praksi Rimskog carstva tokom vladavine cara Dioklecijana otkriva detalje o organizaciji teritorijalnih granica, vlasništvu nad zemljom i obrascima naseljavanja u regionu.

Štaviše, otkriće pruža informacije bez presedana o istorijskoj geografiji i društveno-ekonomskom pejzažu rimskog Levanta, uključujući dva ranije nepoznata imena mesta.

• Pronađen redak srebrni novac koji se među prvima koristio
• Najstariji sačuvani ćilirični zapis nalazi se na Temnićkom natpisu
• Civilno naselje u Viminacijumu otkriva detalje o životu rimskih građana

Iskopavanjima su arheolozi otkrili bazaltnu ploču ispisanu grčkim slovima, piše u saopštenju. Tekst, koji su dešifrovali dr Avner Eker i prof. Uzi Lajbner, pruža uvid u kontekst Dioklecijanovih fiskalnih i teritorijalnih reformi krajem 3. veka, kada je uspostavio sistem vlasti poznat kao Tetrarhija. Tetrarhija je sistem vlasti koji podrazumeva vladavinu četvorice.

Kameni graničnik iz vremena Dioklecijana

Granična oznaka, prvobitno dizajnirana da označi poljoprivredne granice između sela, predstavlja opipljiv trag administrativne reorganizacije koja je karakterisala tetrarhiju. U tom periodu, Rimsko carstvo je bilo podeljeno na četiri regiona kojima su vladala dva velika cara (avgusti) i njihove mlađe kolege i određenie naslednikci (cezari).

Na graničnom kamenu pominju se dva dosad nepoznata sela: Tirthas i Golgol. Ova dva sela su verovatno povezana sa lokalitetima identifikovanim u 19. veku tokom istraživanja zapadne Palestine.

Ploča takođe pominje carskog inspektora, ili “censitor-a”, čije je ime ovde po prvi put posvedočeno. Ovi markeri odražavaju sveobuhvatne poreske reforme koje je pokrenuo Dioklecijan u kasnom 3. veku, naglašavajući ulogu vlasništva nad zemljom i strukture naselja u ekonomskom pejzažu rimskog Bliskog istoka.

Ovo otkriće naglašava kako je imperijalna politika uticala na ruralne zajednice u severnom Izraelu. Tokom ovog perioda, reforme koje je uveo Dioklecijan nastojale su da ublaže ekonomske tenzije kroz pravedniju preraspodelu poreza, ali su takođe stavile značajan teret na male zemljoposednike.