Arheolozi su unutar vizantijske crkve na lokalitetu Orlovine kod Malog Zvornika otkrili dva zanimljiva groba iz 9. veka. U jednom grobu bio je srpski ratnik, a u drugom devojčica visokog statusa.

Duboko u zabačenim šumama iznad Malog Zvornika nalaze se ostaci drevnog utvrđenog naselja. Stari slojevi su iz ranovizantijskog perioda, iz 6. veka. Mlađi slojevi pripadaju srpskom ranom srednje veku, prednemanjćkom periodu iz 9. i 10. veka.

Ovaj arheološki lokalitet je veliki i pokriva površinu od oko 30 hektara, piše na ArcheoSerbia.

Arheološka iskopavanja traju od 2013. godine. Tokom istraživanja arheolozi su došli do značajnih otkrića koja bacaju novo svetlo na prednemanjićki period srpske istorije. Ovaj period je obavijen velom tajne i mnogih nepoznanica usled oskudnih pisanih izvora i malobrojnih arheoloških otkrića.

• Šta su dosadašnja arheološka istraživanja otkrila o srednjovekovnoj crkvi u srcu Šumadije
• Manastir Đurine ćelije na Rudniku-rezultati arheoloških iskopavanja

Tokom ranijih iskopavanja otkriveni su ostaci ogromne vizantijske crkve ili bazilike, a ove godine unutar nje otrkivena su dva zanimljiva groba.

Dva zanimljiva groba

Kada su arheolozi uklonili šut, naišli su na 2 groba iz 9. veka. Prema rečima arheologa Dragana Ćirkovića, u prvom je počivao srpski ratnik, a u drugom devojčica plemićkog porekla. Oba groba su davno opljačkana, ali ipak je u njima bilo nekih nalaza.

U grobu ratnika bio je pojas, a u grobu devojčice nakit, ogrlica od staklenih perli i naušnice. Lopovi su odneli i nakit od plemenitih metala koji je verovatno bio u dečjem grobu. Iz groba ratnika su odneli dragoceni mač i najverovatnije mamuze, koje su sahranjivane sa ratnicima.

“Postoji mogućnost, na osnovu pisanih istorijskih svedočanstava iz tog vremena, da je reč o ekipi varvara “divljih kopača” koje su angažovali crkveni velikodostojnici u egzilu da za nagradu iskopaju mošti, a oni su se usput bavili skidanjem i prodajom crkvenih ukrasa i pljačkom grobova. Na to ukazuju i opustošene vizantijske grobnice iz vremena kada je u crkvi živela ta neobična grupa ljudi”, rekao je Dragan Ćirković za Novosti.

Obe sahrane su datovane u 9. vek, a postupak Srba koji su sa namerom svoje mrtve visokog društvenog status sahranili unutar drevne crkve svedoči da su već u to vreme bili hristijanizovani.

Osim ovih nalaza, arheolozi su ove godine otkrili alatke, oružje i grnčariju iz 9. i 10. veka.

Utvrđeno naselje na Orlovinama

Utvrđeno naselje na Orlovinama potiče iz 6. veka, iz vremena vladavine vizantijskog cara Justinijana I. Do sada su arheolozi otkrili ostatke odbrambenih zidova, gradskih kapija i kula, uz ostatke nekoliko građevina i rezervoara za vodu. Najznačajniji su ostaci pomenute velike crkve, na čijim unutrašnjim zidovima su pronađeni ostaci fresaka, dok su u oltarskom prostoru pronađena sveštenička sedišta i episkopski presto isklesani u kamenu. Ova crkva je jedan od najvećih hrišćanskih spomenika iz tog vremena ikada pronađenih u Srbiji.

Ova monumentalna crkva bila je 32 metra dugačka i 24 metra široka, a razrušena je u 6. veku tokom varvarskih napada. Tada je napušteno i vizantijsko naselje.

Povrh vizantijskih otkriveni su ostaci srpskog utvrđenja sa masivnim odbrambenim zidovima i rovovima, kao i ostaci naselja, koji potiču iz 9. ili 10. veka, iz vremena vladavine srpskog kneza Časlava.