Na Viminacijumu je otkriven grob mladog vojnik sa vrhom strele u butnoj kosti, čija sudbina otkriva brutalnost sukoba na rimskim granicama.

U arheologiji su retki primeri sahranjivanja gde se može jasno utvrditi uzrok smrti. Još ređe se dogodi da upravo oružje koje je izazvalo smrt ostane zabodeno u kostima pokojnika. Upravo zato je grob broj 152 sa nekropole Viminacijuma izuzetan slučaj. Ovo arheološko otkriće izgleda gotovo kao scena iz antičkog filma, jer otkriva tragične poslednje trenutke mladog rimskog vojnika.

• Arheološko otkriće: Grob usamljenog vojnika iz 7. veka
• Otkrivena masovna grobnica rimskih legionara
• Mračna istorija Beograda – svedočanstva o smrtnoj kazni u 17. veku

Godine 1997. započeta su iskopavanja istočnog dela groblja Viminacijuma, kada je otkriven veliki mauzolejski kompleks opasan zidom. Neposredno uz severni zid, van same građevine, arheolozi su naišli na grupu grobova.

Na prvi pogled, jedan od njih nije odudarao od drugih, konstrukcija od dva reda cigala, pokrov delimično uništen ranijim pljačkanjem, bez priloga i ličnih predmeta. Ovaj grob je otkriven 2003. godine. U kostima mladića krilo se nešto što je privuklo pažnju istraživača. U gornjem delu desne butne kosti nalazio se vrh trobridne strele, duboko zaboden u kost.

Analiza kostiju mladog rimskog vojnika

Antropološka analiza pokazala je da je pokojnik ima između 24-28 godina, visine između 169 i 177 cm, snažne građe, sa jasnim tragovima dugotrajnog nošenja oklopa, kaiševa i vojne opreme. Sve ukazuje da je bio vojnik, možda jedan od onih koji su branili granicu Carstva na Dunavu. Ipak, najvažnije otkriće bile su rane na njegovom skeletu..

Povrede na skeletu vojnika

Antropološka analiza kostiju otkrila je tri ozbiljne povrede. U desnu femoralnu kost bio je duboko zaboden trobridni vrh strele. Povreda je bila bolna i onesposobljavajuća, ali ne i trenutni uzrok smrti. Na karlici je uočena povreda nastala isto od projektila u desnoj karličnoj kosti. Strela sa drškom probila je donji abdomen, rastrgla unutrašnje organe i izazvala fatalnu povredu. Ovaj udarac bio je sigurno smrtonosan.

Na desnoj parijetalnoj kosti lobanje pronađen je trag snažnog udarca mačem. Oštrica nije probila šlem, ali ga je savila ka unutra, što je izazvalo udubljenje i frakturu na lobanji. Ova povreda bi vojnika ostavila bez svesti, ali sama po sebi nije bila smrtonosna. Sve tri povrede bile su perimortalne (u trenutku ili uoči smrti), bez znakova zarastanja, što znači da je vojnik stradao brzo nakon što ih je zadobio.

Vrsta projektila pronađenog u njegovom telu, trobridni vrh gvozdene strele, često se nalazi na arheološkim lokalitetima na teritoriji Srbije, najčešće u kontekstu opsada i datira se u 4. vek. Nažalost, vrh iz karlice nije sačuvan, dok je onaj u femuru toliko korodirao da je teško utvrditi sve detalje. Ipak, dovoljno je da potvrdi kako je ovaj vojnik poginuo u žestokom i bliskom sukobu.

Rekonstrukcija poslednjih trenutaka rimskog vojnika

Stručnjaci smatraju da su strele ispaljene gotovo istovremeno, iz neposredne blizine. Oba projektila došla su sa desne strane i ciljala donji deo tela, ispod oklopa. To ukazuje na to da su napadači znali gde je vojnik najslabije zaštićen.

Jedna strela probila je butinu i ostala u kosti, druga je prošla kroz karlicu i smrtonosno unakazila abdomen. Konačni udarac mačem u glavu verovatno je nastupio dok je vojnik već bio na zemlji, onesposobljen i teško ranjen. Šlem ga je zaštitio od sigurne smrti, ali mu je udarac oduzeo svest.

Sve ukazuje da je ovaj obračun bio brz, nasilan i izveden iz blizine, možda u zasedi, a ne u velikoj bici. Iako je smrt bila nasilna, vojnik nije ostavljen na bojištu.

“Činjenica da je sahranjen prema rimskom običaju u grobnici koja je zahtevala izvesnu pripremu, sugeriše da nije ubijen u izgubljenoj bici ili u trenutku kada su grad zauzele neprijateljske snage. Takva kriza ne bi pružila mogućnost za organizovanje zajedničke sahrane”, zaključili su autori objavljenog rada.

Link do rada