Zagonetne male kamene kugle 5.000 godina starosti zbunjuju arheologe
Misteriozne kamene kugle, malih dimenzija, pronađene u Škotskoj, Irskoj i Norveškoj, vekovima zbunjuju arheologe. Samo u Škotskoj ih je pronađeno više od 400, a stare su oko 5.000 godina.
Kamene kugle su ručno napravljene uz pomoć kamenih alatki iz kamenog doba. Potom su izrezbarene raznim ukrasima i dekoracijama. Njihove dimenzije uglavnom iznose oko 7 cm u prečniku, a težina oko 500 gr. Izrađene su od različitog kamena, od mekog peščara do tvrdog crnog granita.
Zagonetni predmeti su ukrašeni linijama, urezima i spiralama. Njihovi dizajni su različiti, a većina ima oko 6 diska ili dugmeta isklesanih oko glavne kugle. Međutim, taj broj može da varira od 3 pa čak do 160. Pojedine kugle su bolje izrađene od drugih, a neke imaju samo malo dekoracije. Svakako, može se videti da su simetrične i da su vešto izrađene.
Većina pronađenih kugli je bez arheološkog konteksta, iako postoje one koje su pronađene tokom arheoloških iskopavanja. Tri su poznate sa čuvenog kasnoneolitskog naselja Skara Bre izgrađenog od kamena sa Orknijskih ostrva. Veruje se da su imali ritualni značaj.
Namena kamenih kugli je nejasna
Uprkos velikom otkrivenom broju ovih kugli, o njima se malo zna, a njihova namena i dalje ostaje nepoznata. Na nekim kuglama se primećuju oštećenja i pokazuju male tragove upotrebe. S obzirom da većina nije pronađena u kontekstima, teško je odrediti njihovu funkciju.
c. 5,000 years old these enigmatic stone ’balls’ were discovered at the Neolithic village of Skara Brae, Orkney pic.twitter.com/7hiNxvhz
— Irish Archaeology (@irarchaeology) September 29, 2012
Jedan od najlepših kamenih kugli jeste Tovi kugla (eng. Towie ball), težine oko 500 gr, pronađena u Aberdinširu. Možda je predstavljala simbol moći ili neku vrstu elitnog oružja poput buzdovana ili kugle za praćku. Ukrašena je svetim simbolima koji podsećaju na one ureze u kamenje dalekog prolaza grobnice u Njugrejndžu u dolini Bojn u istočnoj Irskoj.
Teško je utvrditi namenu kamenih kugli. Neke teorije su da su one upotrebljene kao oružje, korišćene za igru, ili su bile zakačene na mreži za pecanje riba, za pomeranja kamena većih dimenzija ili u astronomiji.
Pojedinim arheolozima iz 20. veka nije bilo lako da poveruju da su zagonetni predmeti mogli biti isklesani samo uz pomoć kamenih alatki, sa neverovatnom preciznošću. Zbog toga su ih pogrešno pripisali Piktima koji su živeli u Škotskoj od 4-9. veka.
Kamene kugle iz neolita su obavijene velom misterija, poput, znantno mlađih, dodekaedara od metala.
Nažalost, nedostatak arheološkog konteksta otežava arheolozima da daju neko jasnije objašnjenje njihove namene. Budući da ih je većina pronađena oranjem.
Da li Vi imate možete da pretpostavite za šta su služile ove kamene kugle?
Izvori: The Hunterian, National Museum Scotland, British Archaeology at the Ashmolean Museum,
Tek sad sam stigla da procitam clanak, mislim da ste ih sjajno povezali sa dodekaedrima, draga Majo! Šta god bile✨