Arheolozi su otkrili vizantijsku baziliku u Akvileji koju je sagradio car Justinijan.

U rimskom gradu Akvileji, austrijski istraživači pronašli su ostatke stare crkve izgrađene pod slavnim carem Justinijanom I (527-565).

Bazilika je prva građevina velikih razmera koja je otkrivena u Akvileji u decenijama intenzivnih arheoloških istraživanja, piše u saopštenju.

Akvileja u antici

Današnja veličina Akvileje je obrnuto proporcionalna njenom velikom istorijskom značaju. Danas je to gradić sa 3.000 stanovnika u neplodnom predelu, desetak kilometara od lagune Grado na Tršćanskom zalivu. Bila je ekonomski važan grad Rimskog carstva u davna vremena.

• Skriveni dragulj iz 6. veka na Orlovinama
• Narodno predanje dovelo do otkrića kasnoantičke crkve i arheoloških iskopavanja u Mramorku
• CARIČIN GRAD je grad koji je kratko živeo, a otkrio je mnogo

Osnovana je 181. godine pre nove ere kao rimska vojna kolonija. Akvileja je bila strateški locirana na kraju ćilibarskog puta i na putu ka provinciji Norik, današnjoj Austriji. Ovaj položaj učinio je Akvileju ključnom za trgovinu i vojnu ekspanziju.

Nedavno otkriće nepoznate ranohrišćanske bazilike pojačava značaj Akvileje u vreme Vizantijskog carstva.

Arhitektura kao simbol moći i kulture

Ova velika bazilika, izgrađena u monumentalnom vizantijskom stilu, nudi nove uvide u verski razvoj i geopolitičku ulogu Akvileje u kasnoj antici.

Do otkrića je došlo geofizičkim merenjima i geoarheološkim bušenjem sprovedenim u oblasti zapadno od Akvileje, u blizini Via Annia, vitalnog trgovačkog puta koji povezuje Akvileju sa važnim centrima kao što su Milano i Rim.

Ova istraživanja su otkrila postojanje crkvene građevine iz 4. veka, koja je na kraju proširena u veliku baziliku sa tri broda.

Prema rečima arheologa Stefana Groha, ovo je prva veća građevina otkrivena u decenijama intenzivnih istraživanja u Akvileji. Bazilika je verovatno podignuta sredinom 6. veka, za vreme vladavine cara Justinijana I, koji je vladao Istočnim rimskim carstvom između 527. i 565. godine.

Arhitektura bazilike pokazuje izuzetne paralele sa verskim strukturama Vizantijskog carstva, slične onima u Egiptu, Turskoj i na Balkanu. Ovo pojačava ideju da je Justinijan sprovodio veliki građevinski program kako bi učvrstio svoju vlast i proširio vizantijski uticaj u Italiji.

Dizajn bazilike, sa transeptom i apsidama, karakterističan je za Istočno rimsko carstvo. Slični primeri ovog stila nalaze se na različitim mestima kao što su Vitlejem, likijska obala u jugozapadnoj Turskoj i Drač u Albaniji. Građevina u Akvileji nije bila samo bogomolja, već simbol Justinijanovog ponovnog osvajanja gornjeg Jadrana.

Orijentacija bazilike, koja je okrenuta jugoistočno ka Carigradu i Jerusalimu, može se tumačiti kao manifestacija Justinijanove reakcije protiv arijanskih Gota, koji su bili proterani iz regiona.