Pre oko 2.500 godina, elitni keltski ratnik teško je povređen vrhom strele, ali je preživeo zahvaljujući sofisticiranom medicinskom tretmanu.

Istraživači su nedavno stekli iznenađujući uvid u medicinsku negu iz gvozdenog doba, tačnije iz 6. veka pre nove ere. Ratnik je zadobio povredu u karlici od vrha strele, koja je delimično zarasla, a identifikovana je pomoću 3D analize kostiju.

Na osnovu pravca rane kroz kost, istraživači su zaključili da je muškarac uboden u sedalnu kost s prednje leve strane, verovatno dok je trčao, sedeo ili jahao.

Arheološki kontekst i značaj otkrića

Naučna studija, objavljena u časopisu International Journal of Osteoarchaeology, detaljno prikazuje ozbiljnu traumu na levoj karličnoj kosti odraslog muškarca iz halštatskog perioda. On je bio sahranjen u centralnoj grobnoj komori unutar humke na praistorijskoj gradini Heuneburg, u jugozapadnoj Nemačkoj.

• Drevni neurohirurzi bušili su rupe na lobanjama, neke su bile velike 10 cm
• Da li je ovo najstariji ginekološki tretman?
• Revolucionarno otkriće staro 30.000 godina – prva hirurška amputacija

Humka je imala prečnik od oko 43 metra i bila je gotovo tri metra visoka. Ograničen broj artefakata pronađen je u grobu, jer su pljačkaši grobova u antici upadali na to mesto. Ipak, arheolozi su identifikovali fragmente kočije, metalnog pojasa i nakita, što im je pomoglo da sahranu datiraju u period između 530. i 520. godine pre nove ere.

Uprkos ozbiljnosti povrede, dokazi o potpunom izlečenju sugerišu pedantnu medicinsku intervenciju i intenzivnu zdravstvenu negu, što ukazuje na visok društveni status koji se pridavao eliti tog vremena. Vrh strele pažljivo su uklonili medicinski praktičari, koji su verovatno imali ne samo napredno medicinsko znanje, već i specijalizovane alate.

Iako ne postoje pisani podaci o lečenju u ranom gvozdenom dobu, istraživači pretpostavljaju da su tadašnji lekari raspolagali specijalizovanim alatima za medicinske zahvate, s obzirom na to da je kanal rane u karlici muškarca morao biti proširen kako bi se strela uklonila.