Arheolozi nastavljaju istraživanje naselja iz starijeg gvozdenog doba na lokalitetu Gradište u Žablju.

Od 2022. godine, u okviru projekta Arheološki park Čurug, Muzej Vojvodine sprovodi istraživanja naselja iz starijeg gvozdenog doba na lokalitetu Gradište u Žablju. Rukovodilac projekta je muzejski savetnik i arheolog Stanko Trifunović.

• Arheolozi istražuju lokalitet Nove zemlje u Žablju iz mlađeg kamenog doba
• Šta su donela arheološka istraživanja lokaliteta Anka Siget u opštini Novi Kneževac?

Lokalitet Gradište nalazi se na lesnom platou u središtu potesa Veliki rit i njegove dimenzije danas iznose oko 65 x 15m. Do sada je istraženo ukupno 13 objekata. Stambenu namenu ima njih 5, dok jedan objekat ima najverovatnije funkciju silosa.

Zemunice su najčešći vid kuća, sa nabijenim zemljanim podovima, obnavljanim više puta, sa jamama za stubove, nosioce nadzemne konstrukcije. Objekti su ukopani do relativne dubine od 1 do 1,5 m, kružnog su ili nepravilno pravougaonog oblika. Ovi objekti pripadaju bosutskoj kulturi, koja se prostire duž našeg šireg Podunavlja i dela Istočne Srbije. Bosutska kultura je definisana prvi put 70-tih godina dvadesetog veka, na osnovu istraženih naselja među kojima su najznačajnija Gradina na Bosutu kod Vašice, Gomolava kod Hrtkovaca i Kalakača kod Beške, navode iz Muzeja Vojvodine.

U objektima na Gradištu je pronađen veliki broj nalaza, najčešće ulomaka keramičkih posuda karakterističnih za bosutsku kulturu i tzv. Basarabi stil, životinjske kosti, delovi zidnog i podnog lepa, keramički tegovi i pršljenci. Posebno značajan nalaz predstavljaju delovi gvozdenih slitaka, jer oni svedoče o obradi gvožđa na samom lokalitetu.

Planirano je da ovogodišnja istraživanja budu usmerena ka otvaranju novih površina na istočnom delu platoa, u nastavku prošlogodišnjeg iskopa. Cilj je otkrivanje novih objekata i nalaza, dokumentovanje slojeva i potencijanog preklapanja objekata, uzorkovanje organskih materijala za sprovođenje budućih laboratorijskih analiza.

Nalazišta bosutske kulture se nisu dugo istraživala

Prošlo je više decenija od intezivnih i sistematskih istraživanja nalazišta bosutske kulture u našoj zemlji, pa je utoliko istraživanje Gradišta značajnije. Neophodno je revidirati ranije uspostavljene kulturno-hronološke podatke, kao i prepoznati ulogu ovakvih lokaliteta u tome.

“I dalje imamo velike nepoznanice kada se radi o nosiocima ove kulture, kao i dimenzijama uticaja trako-kimerskih plemena na ovaj prostor, pa i samom trajanju bosutske kulture”, pišu iz Muzeja Vojvodine.

Prema ranijim istraživačima bosutska kultura postoji neprekidno od 8. veka pre nove ere pa sve do dolaska Kelta na ove prostore. Ipak, to nije zadovoljavajuće potkrepljeno arheološkim nalazima u sigurnom kontekstu, ističe se na sajtu muzeja. Pretpostavljeno trajanje podrazumeva prisustvo njenih nosilaca u značajnim događajima na prostoru našeg šireg Podunavlja, te je poznavanje osobina ove populacije od velikog značaja za razumevanje tih događaja i procesa.