Arheolozi su proučavali dečije igračke iz bronzanog doba kako bi razumeli detinjstvo u prošlosti. Ove igračke su ključni izvor informacija za rekonstrukciju dečjih aktivnosti iz tog perioda.

U istraživanju detinjstva iz prošlosti, igračke su ključni izvor informacija, od kojih su preživele samo one od izdržljivijih materijala Proučavani konteksti i nalazi datiraju od 14. do kraja 9. veka pre nove ere, sa istraženih nekropola i naselja u kontinentalnoj Hrvatskoj, istočnoj Sloveniji i severozapadnoj Srbiji.

Grupa hrvatskih arheologa objavila je radu u časopisu Prilozi Instituta za arheologiju u Zagrebu, gde je otkrila fascinantne dokaze o tome kako su se deca igrala tokom kasnog bronzanog doba (14. do 9. vek pre nove ere) u južnom Karpatskom basenu.

• Otisci prstiju otkrivaju – i deca su bila grnčari u praistoriji
• Deca iz vinčanske kulture ostavila su otiske prstiju na glinenim predmetima

Prema objavljenoj studiji, igračke od gline i drugi predmeti od različitih materijala pronađeni u naseljima i grobovima u Hrvatskoj, Sloveniji i Srbiji nude do sada neviđeni uvid u živote mladih ljudi u praistorijskim zajednicama.

„Deca su odrastala kroz igru i učenje veština kao i društvenih uloga kojima su posle doprinosila svojoj zajednici. O tome svedoče predmeti malih dimenzija povezani s grnčarstvo, metalurgijom, svakodnevnim aktivnostima“, pišu autori u radu.

Koje su to pronađene igračke?

U arheološkim istraživanjima praistorijskih naselja često se pronalaze predmeti čija namena je zagonetna, npr. keramičke kuglice ili klikeri. Tu su i oni poznati predmeti, koji su predstavljali dečje igračke poput figurica životinja, zvečke i zvrkova (čigra).

Pronalaze se i minijaturne posude od gline, koje liče na tipove posuda koje su korišćene svakodnevno za pripremu i konzumaciju hrane. Otkiveni su i drugi keramički predmeti i predmeti od metala. Takođe, većina praistorijskih igračaka je napravljena od kvarljivih materijala, kao što su drvo ili tkanina, pa ne mogu dugo da se sačuvaju.

„Predmeti iz kasnog bronzanog doba interpretirani su kao igračke bez obzira jesu li im to značenje dali odrasli ili deca u prošlosti ili mi, današnji istraživači“, naveli su autori.

Dečije igračke iz prošlosti

Među najznačajnijim nalazima su keramičke kuglice, otkrivene kako u grobnicama, tako i u naseljima. Keramičke kuglice su ručno modelovane i pečene u zajedničkim pećima i mogle su da se koriste i u igrama i u aktivnostima učenja.

Još jedan fascinantan nalaz su male zvučne igračke, poput zvečke. Ove igračke, napravljene od keramike, zahtevale su ručnu spretnost za njihovu izradu i manipulaciju, pokazujući veštinu i kreativnost dece i odraslih koji su ih pravili.

Children's rattle, found in Russia in Novosibirsk region at Vengerovo-2 archaeological site, from Bronze Age of 3rd millennium BC. Rattle resembles a bear's head. It was handcrafted from partially fired clay mixed with animal bones.#archaeohistories pic.twitter.com/RxLd1fhaGP

— Archaeo – Histories (@archeohistories) December 14, 2021

Studija naglašava da igračke nisu korišćene samo za zabavu, već su imale i obrazovnu i kulturnu svrhu. Istraživači sugerišu da su ovi predmeti pomogli deci da razviju veštine neophodne za život odraslih, kao što su rukovanje alatima i socijalizacija u njihovoj zajednici.