Na onlajn prezentaciji održanoj putem Zoom-a predstavljeni su najnoviji rezultati velikog projekta rekonstrukcije lica čegarskih ustanika, čije su lobanje uzidane u kulu.

Tim istraživača sa projekta “Novo lice Ćele-kule” saopštio je da je do sada izrađeno čak 40 rekonstrukcija, dok se rekonstrukcija lica Stevana Sinđelića čuva za završnu fazu projekta.

Međutim, dr Nataša Šarkić, fizički antropolog, je istakla i brojna ograničenja koja direktno proističu iz načina na koji su lobanje sačuvane.

Izazovan projekat “Novo lice Ćele-kule”

U uvodu su predstavljeni dosadašnji nalazi o starosti, poreklu, traumama i biološkim karakteristikama ustanika, zasnovani na antropološkim analizama lobanja. Stručnjaci su naglasili da facijalne rekonstrukcije lica nisu umetničke idealizacije, već naučne vizualizacije zasnovane na anatomskim parametrima.

• Fenomenalni rezultati analiza lobanja sa Ćele-kule prezentovani u Nišu

Tokom prezentacije publika je vođena kroz čitav proces rekonstrukcije kako bi se upoznala sa postupkom i ograničenjima metoda. Budući da se određene karakteristike, mogu samo statistički pretpostaviti. Ipak, naučnici su se vodili i modom iz tog perioda i ustanicima dodali kratku kosu i brkove.

Naglašeno je da se rekonstrukcije izrađuju pod izuzetno teškim okolnostima: lobanje su decenijama bile uzidane u Ćele-kulu i loše rekonstruisane u prošlom veku. Mnoge od njih su fragmentovane i nepotpune, što čini proces rekonstrukcije dodatno složenim. Zbog oštećenja, stručnjaci su često suočeni sa situacijama u kojima nije moguće utvrditi starost osobe i tačne individualne karakteristike.

Tokom prezentacije istaknuto je i da su u materijalu pronađeni primeri pomešanih dečjih mandibula sa lobanjama odraslih individua, što dodatno ilustruje kompleksnost posla i razmere konfuzije u osteološkom materijalu.

Rekonstrukcije lica ustanika sa Ćele-kule

Predstavljene su četiri nove rekonstrukcije muškaraca različitih životnih dobi, koje otkrivaju veliku raznolikost među ustanicima. Rezultati facijalne rekonstrukcije pružaju retku mogućnost da se direktno suočimo sa prošlošću i pogledamo u lica ljudi čija su imena nepoznata, ali čija je uloga u Čegarskoj bici neizbrisiva.

Kako je istaknuto, Sinđelićeva lobanja i njegova facijalna rekonstrukcija biće predstavljene na samom kraju – kao simbolični i naučni vrhunac celog projekta.

Ovaj projekat ne donosi samo istorijske rekonstrukcije lica, već otvara prostor za novo razumevanje istorije. Prvi put posle više od dva veka, junaci sa Čegra ponovo dobijaju lica.