Pre 1.700 godina dogodio se jedan od prvih poznatih hemijskih napada u Siriji

Pre 1.700 godina dogodio se jedan od prvih poznatih hemijskih napada u Siriji
Snimak iz vazduha na rimsko utvrđenje 1930. godine u Duri Europos (Wikipedia, Yale University Art Gallery)

Oko 256. godine dogodio se hemijski napad na Rimljane unutar njihovog utvrđenja u današnjoj Siriji. Arheolozi su iskopali 19 rimskih vojnika i jednog sasanidskog vojnika u tunelu koji je sadržao bitumen i kristal sumpor. Sirija je bila mesto jednog od prvih napada u istoriji hemijskim gasom.

Jedan od prvih poznatih hemijskih napada gasom dogodio se pre 1.700 godina u Siriji.

Kada je arheolog Sajmon Džejms istraživao ovo mesto pre jednu deceniju, otkrio je tragove žutih kristala sumpora i smole u ​​blizini 20 tela. Očigledno stradalih u borbi. Iako ne postoje istorijski zapisi o poslednjoj opsadi Dure Europos, arheologija je pomogla da se dobiju odgovori.

Ostaci jednog vojnika verovatno stradalog u hemijskom napadu gasom (Yale University Art Gallery/Dura-Europos Collection)

Do prvog otkrića ovih skeleta došlo se 1930. godine od strane Mesnila, vojnog oficira i arheologa-amatera. On je verovao da su rimski vojnici stradali od mača i vatre, a ne od gasa, kako nova istraživanja to potvrđuju.

Sukob završen hemijskim gasom

Rimljani i Sasanidski Persijanci su se sukobili oko Levanta zbog strateških vojnih utvrđenja i bogate poljoprivrede koja je davala visoke prinose žitarica svake godine. Sasanidi su pokušali da potkopaju odbranu grada, ali u tom tunelu pronađena su tela ugušenih vojnika.

Jedan drugi vojnik koji se ugušio zbog otrovnog gasa (Yale University Art Gallery/Dura-Europos Collection)

Sasanidski Persijanci su se rešili Rimljana tako što su bitumen i kristal sumpor dodali u vatru, piše u radu.

Ove materije bi proizvele guste oblake vrućih isparenja, smrtonosni koktel uljnog dima ugljovodonika koji uključuje ugljen-dioksid, smrtonosni ugljen-monoksid. Ali i još gore, gas sumpor-dioksida. Kada se udiše, sumpor-dioksid se kombinuje sa vodom na površini očiju i u sluzi nosa, grla i pluća i stvara sumpornu kiselinu (H2SO3)“.

Rimska jurišna grupa bi se našla u potpunom mraku i za nekoliko sekundi bi se ugušila na smrt.

Rekonstruisani šlem pronađen pored vojnika i crtež kako ga nosi Sasanidski vojnik (James 2004, figs. 47, 48)

S obzirom da Sasanidski Persijanci nisu uspeli da sruše zidine Dure rudarenjem, oni su na kraju uspeli da pregaze grad. Naime, to je rezultiralo time da je većina branilaca i stanovnika sa garnizonima bila ili poklana ili prodata kao robovi unutar Sasanidskog carstva.


U Duri Europos nalazi se najranije identifikovana hrišćanska kućna “crkva”. Zauzimala je običnu kuću koja je pretvorena za bogosluženje negde između 233. i 256. godine.

Registrujte se na Sve o arheologiji

Prijavite se na našu mejl listu i budite prvi koji će dobiti vesti iz sveta arheologije

Ne šaljemo spamove! Pročitajte naša pravila korišćenja za više informacija.

Podelite sadržaj na:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Translate »