Arheolozi su iskopali čamac star 3.600 godina u nekadašnjem kanalu reke Eufrat, blizu Uruka.

Drevni grad Uruk, smešten u mesopotamskoj poplavnoj ravnici, predstavlja ključno mesto za razumevanje interakcije između urbanog razvoja i vodenih puteva u ranim civilizacijama. Nova studija istražuje jedinstveno arheološko otkriće prvog potpuno očuvanog mesopotamskog čamca, otkrivenog 2022. godine u paleokanalu reke Eufrat blizu Uruka (Irak).

Problemi sa datiranjem čamca

Čamac je izgrađen od trske, ali njegovu starost nije bilo moguće precizno odrediti konvencionalnim radiokarbonskim datiranjem. Nekoliko faktora otežalo je datiranje čamca, koji je iskopan i 3D snimljen 2022. godine i trenutno se nalazi u Muzeju Iraka. Budući da je napravljen od organskog materijala, za utvrđivanje starosti obično bi se koristila C14 metoda, međutim, lepljenje čamca izvedeno je pomoću organskog bitumena—vrste prirodnog asfalta—što je onemogućilo primenu ove metode.

Keramika i fragmenti kostiju pronađeni na lokalitetu datiraju između 2100. i 1800. godine pre nove ere, ali nijedan artefakt nije pronađen unutar samog čamca. Zbog toga su naučnici iz Nemačkog arheološkog instituta primenili alternativnu tehniku pod nazivom optički stimulisana luminescencija, koja procenjuje koliko je vremena prošlo od poslednje izloženosti određenih minerala sunčevoj svetlosti. Koristeći ovu metodu na kvarcu iz zrnaca peska koji su se davno naselili unutar čamca, utvrdili su da je izrađen pre oko 3.600 ± 600 godina, kako su istraživači nedavno objavili na konferenciji Evropske unije za geonauke.

Značaj otkrića drevnog čamca

Čamac je očigledno bio u upotrebi u vreme kada je Uruk već bio veliki grad, a njegovi kanali igrali su ključnu ulogu u transportu i trgovini. Ovakvi čamci su izuzetno retki u arheološkim zapisima, pa se naučnici nadaju da će uspeti da ga rekonstruišu. S obzirom na njihovu retkost, istraživači još uvek nisu pronašli stručnjaka za ovaj posao.

• Pronađen 5.000 godina star čamac egipatskog faraona
• Pronađeni kanui stari 7.000 godina za plovidbu morem
• Najstariji poznati i očuvani čamac na svetu star je 10.000 godina

„Ovo istraživanje ističe važnost interdisciplinarnog pristupa za utvrđivanje hronologije izvanrednog arheološkog artefakta. Nalazi pružaju dragocene uvide u korišćenje vodenih puteva Uruka, evoluciju njegove poplavne ravnice i šire procese koji su oblikovali ranu urbanizaciju u Mesopotamiji“, naveli su autori u apstraktu.