Arheološka iskopavanja u drevnom gradu Lefkadi otkrila su najranije pozorište na Jonskim ostrvima.

U srcu drevnog grada Lefkade, izašlo je na videlo prvo pozorište na Jonskim ostrvima – veličanstveni spomenik koji, zbog svoje lokacije, dominira pejzažom antičkog grada i nudi izuzetno svedočanstvo o kulturnom i arhitektonskom sjaju tog perioda.

Antičku Lefkadu osnovali su u 7. veku pre nove ere Korinćani, moreplovci na severoistočnom kraju ostrva, piše u saopštenju. Ona je bila moćan grad-država, te je, zahvaljujući svom strateškom položaju na morskim putevima, putovanjima na sever i zapad, kao i svojoj luci, doživela veliki ekonomski i kulturni procvat.

Zaštitna iskopavanja sproveo je Eforat antikviteta Aitoloakarnanije i Lefkade, u okviru javnih ili privatnih projekata, otkrila su obimne arheološke ostatke, kao što su delovi zidova, stambeni prostori, nekropole i delovi luke.

Otkrivanje antičkog pozorišta

Ipak, donedavno je antičko pozorište bilo zaboravljeno, sakriveno protokom vremena i širenjem maslinjaka u okolini. Do otkrivanja pozorišta došlo je 1997. godine, kada su geofizičke studije i površinska istraživanja identifikovala njegovu lokaciju na severoistočnoj padini brda Kulmos, oko tri kilometra južno od današnjeg grada Lefkade.

Projekat iskopavanja, finansiran od strane regiona Jonskih ostrva i opštine Lefkada sa ukupnom investicijom od 200.000 evra, pokrenut je 2017. Tokom narednih pet godina, arheološkim istraživanjima iskopan je veći deo strukture pozorišta, otkrivajući lokalitet značajne veličine i izuzetnih karakteristika.

Arhitektonski elementi pozorišta

Pozorište Lefkade orijentisano je na severoistok-jugozapad i podeljeno je na 12 delova, odvojenih sa 13 pristupnih stepenica. U svom prvobitnom rasporedu, sastojalo se od 21 reda sedišta u kavezi, sa kapacitetom za 3.500 gledalaca. Sa proširenjem epiteatra, procenjuje se da je u njemu bilo do 10.000 ljudi.

Jedan od najznačajnijih elemenata je orkestarska komora, projektovana u obliku savršenog kruga prečnika 16,65 metara, okružena troslojnim krečnjačkim peristilom ukrašenim ornamentalnim lajsnama i trakama. Takođe su pronađeni delovi tri fino isklesana kamena prestola, na kojima su predstavljeni lavovi, delfini i sirene. Veruje se da su ovi prestoli pripadali visokim dostojanstvenicima ili sveštenicima grada.

Scena, iako dotrajala vremenom i pljačkom materijala za kasniju gradnju, i dalje je sačuvala osnove stubova i ostatke jonske fasade, sastavljene od 16 polustubova. Dve bočne rampe od devet metara vodile su do bine, gde su glumci nastupali pred publikom.

Napuštanje Lefkade i sudbina pozorišta

Arheološki dokazi sugerišu da je izgradnja pozorišta počela u 4. veku pre nove ere, što se poklapa sa periodom najvećeg ekonomskog i kulturnog sjaja Lefkade. Međutim, zgrada je u kasnijim periodima pretrpela modifikacije, prilagođavajući se novim arhitektonskim i scenskim trendovima.

• Otkriven je rimski odeon na Kritu
• Odlično očuvana gladijatorska arena pronađena u Turskoj
• Ruševine antičkog pozorišta cara Nerona otkrivene su u Rimu

Sa osnivanjem Nikopolisa od strane cara Oktavijana Avgusta 31. godine pre nove ere, veliki deo stanovništva Lefkade je nasilno preseljen u novi grad, što je dovelo do postepenog opadanja naselja. U kasnijim vremenima, pozorište je napušteno, a njegovi materijali su ponovo korišćeni u srednjovekovnim i modernim zgradama.

Uprkos zubu vremena i ljudskoj intervenciji, pozorište Lefkade ostaje najupečatljiviji spomenik otkriven u drevnom gradu. Radovi na restauraciji su trenutno u toku kako bi se sačuvala i poboljšala njegova vrednost, sa ciljem da se integriše u krug arheoloških obilazaka regiona