Torinski pokrov je veliki komad lanenog platna za koji se veruje da je korišćen za umotavanje tela Isusa Hrista nakon raspeća. Na njemu se nalazi bled odraz muške figure, za koji mnogi smatraju da prikazuje Hrista neposredno nakon smrti.

Ovaj čuveni artefakt nejasnog porekla decenijama je bio predmet žučne debate među naučnicima, istoričarima i verskim autoritetima. Dve najistaknutije teorije su da je reč o srednjovekovnom umetničkom delu, ili pak o autentičnom pogrebnom platnu koje datira iz 1. veka nove ere.

Različiti datumi za Torinski pokrov

Godine 1989. sprovedeno je radiokarbonsko datiranje koje je Torinski pokrov smestilo u period između 1260. i 1390. godine, što ide u prilog teoriji o srednjovekovnom poreklu. Ipak, 2005. godine hemičar Rejmond Rodžers tvrdio je da je testirani uzorak uzet iz dela platna koji je naknadno popravljen, što bi značilo da originalna tkanina može biti mnogo starija.

Značajan obrt dogodio se 2022. godine, kada je jedna nit pokrova analizirana novom metodom – tzv. WAXS analizom (širokougla rendgenska difrakcija). Preliminarni rezultati sugerišu da bi platno moglo poticati iz 1. veka nove ere, što bi ga vremenski približilo Hristovom životu. Ipak, metoda je još uvek kontroverzna i nije široko prihvaćena u naučnoj zajednici.

Krvavi tragovi na pokrovu

Dodatnu sumnju u autentičnost pokrova unela je i studija o rasporedu krvavih mrlja. Istraživači su zaključili da položaj tragova krvi nije u skladu sa onim što bi se očekivalo na telu pokojnika koji leži ravno, već da deluje „potpuno nerealno“, što upućuje na mogućnost da su tragovi dodati naknadno, umetničkom tehnikom.

Najnoviji doprinos debati donosi studija objavljena u časopisu Archaeometry, u kojoj su korišćeni programi MakeHuman, Blender i CloudCompare za 3D modeliranje. Istraživači su želeli da provere da li se odraz sa pokrova poklapa sa očekivanim otiskom 3D ljudskog tela ili više liči na otisak modela izrađenog u niskom reljefu – tehnici karakterističnoj za srednji vek.

Kada se 3D objekat umota platnom, otisak na tkanini je širi i iskrivljen, što je poznato kao „efekat Agamemnonove maske“. Maska iz Mikene, zlatna pogrebna maska iz bronzanog doba, ostavila je upravo takav izdužen otisak. Prvo je modelovana direktno na lice pokojnika, a potom je razvučen . Međutim, slika sa Torinskog pokrova ne pokazuje takve deformacije.

Model u niskom reljefu

Rezultati su pokazali da je otisak dobijen modelom u niskom reljefu mnogo bliži onome što vidimo na Pokrovu, u smislu anatomskih proporcija i kontura. Autor studije, Ciceron Moraes, navodi: „Kontaktni obrazac koji generiše model sa niskim reljefom je kompatibilniji sa slikom Pokrova, pokazujući manje anatomske distorzije i veću vernost posmatranim konturama, dok projekcija 3D tela rezultira značajno iskrivljenom slikom.“

• Misterija kraljevskih grobnica u Vergini konačno rešena?
• Disk iz Festosa – nerešena arheološka misterija
• Misterija metalnog implanta na drevnoj lobanji: Autentičan ili falsifikat?

Iako studija ne daje konačan odgovor o starosti pokrova, ona snažno sugeriše da bi mogao biti reč o umetničkom prikazu izrađenom tehnikom niskog reljefa, što je u skladu sa srednjovekovnim poreklom.

Moraes ohrabruje i druge da koriste besplatan softver kako bi replicirali rezultate ili primenili metodologiju na druge istorijske misterije. „Ovaj rad ne samo da nudi novu perspektivu o poreklu slike sa Torinskog pokrova, već i pokazuje potencijal digitalnih tehnologija da rasvetle ili ospore drevne zagonetke, povezujući nauku, umetnost i tehnologiju u zajedničkoj potrazi za odgovorima“, zaključuje autor.

Izvor: Phys.org