Rimska statua iz 2. veka otkriva Kruzonov sindrom
Ženska bronzana figura iz rimskog perioda otkriva dokaze o retkoj genetskoj bolesti, poznatoj kao Kruzonov sindrom.
Bronzana ženska figura iz 2. veka ima abnormalne crte lica koje ukazuju na kraniofacijalnu disostozu, odnosno na Kruzonov sindrom. Antička figura pronađena je u Bragi u severnom Portugalu.
Otkriće objedinuje arheologiju, istoriju umetnosti i medicinu. „Umetnička dela nisu samo predmeti lepote, već i istorijski dokumenti koji mogu otkriti bolesti nepoznate drevnim lekarima, kao što su urođeni poremećaji“, pišu autori u radu Antropologia Portuguesa.
Rimska figura pronađena je tokom arheoloških iskopavanja na planini Sividade, ima intrigantne crte lica uključujući egzoftalmus (izbočenje očne jabučice), egzotropiju (devijaciju očiju) i asimetriju lica. Ove posebnosti navele su istraživače da primene tehniku ikonodijagnoze, koja koristi umetnost za identifikaciju mogućih prošlih zdravstvenih stanja.
Drevni lekari nisu znali za Kruzonov sindrom
Kruzonov sindrom je oblik kraniofacijalne disostoze. Ovaj genetski poremećaj, uzrokovan mutacijom, dovodi do prevremenog zatvaranja šavova lobanje i deformiteta lica.
Iako ovaj sindrom nije bio poznat drevnim lekarima, umetnost pruža uvid u to kako su ova stanja uticala na ljude i njihove kulturne predstave. Preciznost anatomskih detalja na antičkoj statui je dokaz umetnikove izuzetne tehničke sposobnosti i vernosti modelu.
Prikazana figura nosi ograđenu krunu (corona muralis) boginja zaštitnica grada, Tihe/Fortune, ranije grčke boginje sudbine (ili slučajnosti), boginje zaštitnice grčkih i rimskih gradova. Ova božanstva, povezana sa prosperitetom, plodnošću i blagostanjem, obično su prikazivana sa rogom izobilja, amblemom obilja. Međutim, ova figura drži zmiju namotanu oko štapa, atribut koji se češće povezuje sa božanstvima zdravlja, kao što su Asklepije i njegova ćerka Higije.
Neobične crte lica na antičkoj figuri
Za razliku od tipičnih prikaza božanskih pokrovitelja kao idealnih figura lepote i savršenstva, ova figurina se izdvaja po neobičnim crtama i izrazu lica koji se doživljava kao tužan. Ovo postavlja pitanja o društvenoj i verskoj ulozi prikazane figure. Istraživači sugerišu da bi ona mogla biti sveštenica, možda odabrana zbog svojih fizičkih karakteristika pod uticajem šamanskih tradicija koje su deformitete posmatrale kao božanske oznake.
Otkriće ove figurine ima značajne implikacije za paleopatologiju, proučavanje bolesti na drevnim skeletnim ostacima. Iako retki, istorijski slučajevi Kruzonovog sindroma su dokumentovani, kao što su opisi faraona Tutankamona ili Perikla, atinskog državnika. Naime, ova antička figura je jedinstvena u grčko-rimskom kontekstu, što je prvi put da je ovo stanje istaknuto u umetničkom delu iz ovog perioda.
