Otkrivene ribarske zamke stare 5.000 godina na danskom ostrvu Loland pokazuju da ribolov nije nestao s dolaskom poljoprivrede, već je i dalje bio ključni deo svakodnevice neolitskih zajednica.

Zapanjujuće arheološko otkriće na danskom ostrvu Loland menja naše razumevanje neolitske tranzicije. Istraživači iz projekta SylFish, koji vodi Muzej Loland-Falster, otkrili su drvene riblje zamke stare 5.000 godina (poznate i kao riblje pregrade), otkrivajući da je ribolov ostao vitalni deo svakodnevnog života dugo nakon što je poljoprivreda uvedena u region.

• Ispod Baltičkog mora otkriven skoro 1 km dugačak zid iz kamenog doba: njegova namena će vas iznenaditi
• Pronađen 7.000 godina star zid za odbranu od porasta nivoa mora

Ove drevne ribarske strukture, otkrivene tokom izgradnje tunela Femarnbelt, spadaju među najbolje očuvane drvene alate iz kamenog doba. Lokalitet je takođe iznedrio koplja, riblje kosti i druge artefakte koji zajedno pružaju neuporediv uvid u priobalni život tokom kritične ere ljudskog razvoja.

Ribolov nije nestao tokom pojave poljoprivrede

Nalazi, objavljeni u časopisu Proceedings of the Prehistoric Society, dovode u pitanje konvencionalnu naraciju o „neolitskoj revoluciji“ – ideju da su ljudi brzo napustili lov i sakupljanje zbog poljoprivrede. Umesto toga, dokazi ukazuju na postepenu kulturnu tranziciju gde su morski resursi i tradicionalne tehnike ribolova ostali ključni za opstanak zajednice.

„Ovo nije priča o naglim promenama, to je priča o adaptaciji“, kaže dr Satu Koivisto, ko-rukovodilac projekta SylFish. „Ribolov nije obezbeđivao samo hranu, već i kontinuitet, identitet i otpornost tokom vremena transformacije.“

Drvene riblje brane, sačuvane u sedimentima natopljenim vodom, ističu sofisticiranost metoda ribolova iz kamenog doba. Izgrađene preciznim inženjeringom i dubokim ekološkim znanjem, ove strukture su omogućile zajednicama da efikasno love ribu tokom cele godine.

Mešanje mezolitskih i neolitskih zajednica i prihvatanje običaja

Dalji uvidi dolaze iz analize drevne DNK. Iako je u regionu došlo do genetskog mešanja između lokalnih lovaca-sakupljača i dolazećeg poljoprivrednog stanovništva, dnevni ritam priobalnog života ostao je stabilan. Podaci ukazuju na to da su ljudi zadržali dugogodišnje tradicije čak i kada su usvajali nove tehnologije i domaće životinje.

Ovo otkriće nudi više od istorijske radoznalosti, ono pruža novi okvir za razumevanje ljudske adaptacije na ekološke i društvene promene. Kako se moderna društva suočavaju sa ekološkim poremećajima i nesigurnošću hrane, lekcije iz prošlosti, poput diverzifikovanog korišćenja resursa i lokalnog ekološkog znanja, relevantnije su nego ikad.