Nakon više od dve decenije restauracije, Egipat je ponovo otvorio grobnicu jednog od najpoznatijih vladara drevnog sveta – faraona Amenhotepa III.

Njegova veličanstvena grobnica (WV22), smeštena u zapadnom delu Doline kraljeva kod Luksora, sada je dostupna posetiocima, baš uoči svečanog otvaranja Velikog egipatskog muzeja u Kairu.

Grobnica faraona je otvorena za posetioce

Grobnica faraona Amenhotepa III, koji je vladao između 1390. i 1350. godine p.n.e., jedna je od najvećih i arhitektonski najsloženijih u Egiptu. Proteže se niz 36 metara dugačak hodnik ukopan duboko u stenu, a u njoj se nalaze tri odaje: glavna pogrebna komora Amenhotepa III i dve bočne prostorije namenjene njegovim suprugama, kraljicama Tiye i Sitamun. Zidovi grobnice ukrašeni su slikama koje prikazuju faraona u društvu egipatskih bogova i scenama iz Knjige mrtvih, zbirke čarolija koje su duši trebalo da olakšaju put kroz podzemni svet.

Iako je većina grobnih priloga opljačkana davno nakon otkrića 1799. godine, sama arhitektura i zidne slike predstavljaju vrhunac umetnosti 18. dinastije. Tokom proteklih 20 godina, japanski tim u saradnji s egipatskim Ministarstvom za turizam i antikvitete i UNESCO-m sproveo je obimnu restauraciju koja je obuhvatila i sanaciju zidnih slika i stabilizaciju čitave strukture koja je pretila urušavanju. Više od 260 specijalista radilo je na spašavanju grobnice faraona Amenhotepa III.

Faraon Amenhotep III

Amenhotep III, poznat i kao „Veliki“, vladao je tokom zlatnog doba Novog kraljevstva. Na presto je stupio kao dečak i vladao gotovo četiri decenije, obeleživši period mira, bogatstva i procvata umetnosti. Njegovi građevinski poduhvati, među kojima su hramovi u Luksoru i kolosi Memnona, ostali su simbol moći i umetničkog savršenstva staroegipatske civilizacije.

Njegova mumija, danas čuvana u Nacionalnom muzeju egipatske civilizacije u Kairu, otkrivena je još 1898. godine u skrivenom skladištu kraljevskih mumija u grobnici njegovog dede, faraona Amenhotepa II. Tokom vekova trpela je ozbiljna oštećenja zbog pljački i vlage, ali je nedavno ponovo postala predmet pažnje naučnika.

Rekonstrukcija faraonovog lica

Naučnici sa više svetskih univerziteta, predvođeni brazilskim 3D dizajnerom Cicerom Moraesom i arheologom Mihailom Habichtom (Flinders University), objavili su 2024. godine u časopisu Clinical Anatomy trodimenzionalnu rekonstrukciju lica faraona Amenhotepa III.

Koristeći forenzičke metode i 3D softver, istraživači su digitalno rekonstruisali glavu faraona na osnovu istorijskih fotografija njegove mumije, antropometrijskih merenja iz ranijih analiza i podataka o debljini mekih tkiva. Rezultat je verna, realistična rekonstrukcija koja prikazuje lice čoveka koji je pre više od 3.300 godina vladao jednim od najmoćnijih carstava starog sveta.

• Sada konačno znamo kako je izgledao kralj Tutankamon
• Pronađena 3,500 godina stara grobnica faraona Tutmosa II
• Tajna smrti faraona Ramzesa III: Zavera u haremu

Prema autopsiji iz 1905. godine, Amenhotep III bio je visine oko 160 cm, s ovalnim licem, izraženim jagodicama i blago zaobljenom bradom. Posebno zanimljivo je da su istraživači utvrdili kako je faraon bio balzamovan u kupki natrona. U to vreme je bio nov i eksperimentalan način mumifikacije. Njegovo telo je nakon toga bilo ispunjeno smolom i natronom, zatvoreno u slojevima smole i praktično „pretvoreno u statuu“.