Mini-hidroelektrana na mestu spomenika kulture – kameni rimski most na reci Ljuboviđi u opštini Ljuboviji
Rimski kameni most koji prkosi vremenu, ali ne zadugo. Njegova primarna namena više neće imati smisla, budući da će tok reke Ljuboviđije biti usmeren ka mini-hidroelektrani, koja se nalazi na nekoliko metara od rimskog mosta.
Ranijih godina su mediji pisali o ovoj lokaciji kao „netaknutoj prirodi“. Sada vidimo da više nije tako, barem ne poslednjih meseci.
Iako je plan za izgradnju mini-hidroelektrane postaojao još 2009. godine, elaborat je završen 2015. godine. Na osnovu onoga što smo mgli da vidimo, nedavno je započeta izgradnja mini-hidroelektrane u ovom delu Srbije.
Prema podacima Katastra Elektroprivrede, u planu je izgradnja oko 856 mini-hidrolektrana u brdsko-planinskim predelima. A kakve to veze ima sa nama, sa našom prirodom, kulturom? Pa ima. Ima jedan veliki, negativni uticaj na živi svet, u koji spadamo i mi. Više o tome možete se sami informisati na internetu.
Rimski kameni most na reci Ljuboviđiji
Da se mi vratimo na rimski kameni most. Rimski most se nalazi na 12 km od Ljubovije, u selu Donja Orovica. Kameni most, iako se kaže da je rimski, njegov sadašnji izgled zapravo nije iz rimskog doba, već iz turskog perioda. Međutim, ni to nije u potpunosti tačno, budući da je most u dva navrata bio rekonstruisan.
Radovi na osnovnoj statičkoj sanaciji mosta izvedeni su 1985. godine. Potom su stručnjaci iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture Valjevo 2016. godine potpuno rekonstruisali most.
Ванилица)
Kamenih mostova iz minulih epoha na teritoriji Srbije ostalo je jako malo sačuvano. Zato je ovaj spomenik kulture od velikog značaja, jer predstavlja znameniti primer starog građevinarstva.
U registar Zavoda za zaštitu spomenika kulture Valjevo upisan je kao nepokretno dobro od kulturnog značaja 1982. godine, a proglašen je spomenikom kulture 1983. godine kao Stari most na reci Ljuboviđi.
Moguće da je most izgrađen polovinom 15. veka, a prvi pomen u pisanim izvorima pominje se u 18. veku.
Njegova visina iznosi 5,5 metara i prava je atrakcija za zaljubljenike u prirodu i spomenike kulture.
Prvi, rimski most je izgrađen u vreme Rimljana za potrebe prenošenja tovara iz rudnika koji se nalazi na mestu nekadašnjeg Sokograda.
Most je zidan od kamena sedre, koji je vezivan metalnim klamfama, a učvršćen je olovom. Zbog toga se veruje da je toliko dugo ostao sačuvan.
Iako je bilo u planu ovde napraviti turisičku atrakciju, kako su istakli iz TO Ljubovija, što jeste bilo izvodljivo, s obzirom da se most nalazi u prelepoj prirodi. Verujemo da će taj plan propasti i da će izgradnja mini-hidroelektrane ugroziti spomenik kulture.
Izgradnja mini-hidroelektrane narušiće izgled prirode i spomenika kulture i imaće poguban uticaj na biodiverzitet.
Izvori: RINA, Spomenici kulture, Nasleđe, RSE
