U naseljima iz gvozdenog doba pronađene su odsečene glave probijene klinovima i zakucane na zidovima građevina. Do sada nije istraživano ko bi to mogao biti, da li ratni zarobljenici, poraženi neprijatelji ili neko treći.

Odrubljene glave sa ramena pronađene su na lokalitetima iz iberijskog gvozdenog doba u Kataloniji. Prva je pronađena davne 1904. godine, a ostale pre jednu deceniju. Takođe, odsečene glave su bile probijene klinovima, odnosno zakucane na građevini iz gvozdenog doba. Reč je, uglavnom, o muškarcima.

Studija je objavljena u Journal of Archaeological Science: Reports.

Kroz izotopsku analizu odsečenih glava pronađenih sa lokaliteta Puig Castellar (Barselona) i Ullastret (Girona), grupa istraživača je otkrila ranije neobjavljene detalje o kretanju stanovništva i društveno-političkim interakcijama tog vremena.

Čini se da je odsecanje glava uzelo maha u 6. veku pre nove ere kada su teritorijalizacija i sukobi dostigli nove visine u regionu sada poznatom kao Katalonija. Dokazi za ovu eskalaciju nasilja potiču od pojave utvrđenih naselja otprilike u to vreme, zajedno sa otkrićem oružja u grobnicama pored tela sa nezalečenim povredama – koje su verovatno bile fatalne.

• Kelti su obezglavljivali neprijatelje, ali su se potrudili da sačuvaju njihove glave
• Skiti su pravili tobolce od ljudske kože, moguće od svojih neprijatelja
• Prvi fizički dokaz odsečenih šaka “trofeji neprijatelja” otkriven je u Egiptu

Međutim, proširenje pogrebne prakse u vidu kremacije otežavalo je rekonstrukciju bioloških i organizacionih karakteristika ovih društava.

Izazovi rekonstrukcije bioloških karakteristika

Obezglavljene lobanje, od kojih neke pokazuju znake da su tretirane kedrovim uljem i drugim hemikalijama, takođe se pojavljuju u arheološkim zapisima u ovom trenutku. Prema autorima studije, ove manipulacije nagoveštavaju „postojanje specijalista ili pojedinaca sa specifičnim znanjem o tehnikama za ovu pripremu“.

U ovom kontekstu, odsečene glave probijene klinovima predstavljaju jedinstveno svedočanstvo o životu u to vreme. Dok su neke prethodne studije sugerisale da su mogle biti zaštitne relikvije poštovanih predaka, druge su pretpostavile da su to ratni trofeji stranih neprijatelja. Međutim, ove hipoteze nikada nisu bile podvrgnute rigoroznoj naučnoj proveri.

Da bi odgovorili na ovo pitanje, istraživači su izvršili bioarheološku analizu koristeći stabilne izotope stroncijuma i kiseonika sa sedam lobanja.

Ova metodologija je omogućila da se utvrdi geografsko poreklo pojedinaca i proceni teritorijalna povezanost u regionu. Podaci su dopunjeni analizom ostataka faune, koja je poslužila kao referenca za utvrđivanje varijacija u izotopskim vrednostima u lokalnoj sredini.

Analiza odsečenih lobanja dala je odgovore

Rezultati su otkrili da dok neke glave mogu pripadati lokalnim pojedincima, druge pokazuju izotopske vrednosti koje su strane geologije naselja, što ukazuje na prisustvo autsajdera u regionu. Ovi nalazi ukazuju da su iberijska društva iz gvozdenog doba održavala šire mreže interakcije nego što se ranije mislilo, verovatno povezane sa ratnim sukobima, migracijama ili političkim savezima.

Analiza lobanja ljudi koji ne potiču sa lokacije sa koje su pronađeni potvrđuje hipotezu da su bili zarobljenici ili neprijatelji poraženi u borbi.

Dok, oni koji su lokalci su bili u suparničkim frakcijama koje se bore za vlast.

„Odsečene glave na javnim površinama mogle su da demonstriraju moć, da poštuju važne članove zajednice ili da zastraše neprijatelje“, pišu autori.