Arheolozi su u Nišu otkrili nesvakidašnji arheološki lokalitet – rondel iz bronzanog doba.

Tokom sondažnih arheoloških istraživanja na trasi železničke obilaznice oko Niša, na već poznatom, ali delimično istraženom lokalitetu Orničje u ataru sela Malča, arheolozi su na njegovom južnom delu (Orničje-jug) otkrili neuobičajen i značajan arheološki lokalitet.

• Arheološko otkriće u Nišu: još jedan deo rimskog akvadukta!
• Istražena misteriozna kružna struktura – rondela iz kamenog doba
• Međunarodni tim arheologa otkrio je 100 NASELJA IZ BRONZANOG DOBA na severu Srbije

Reč je o nalazištu sa sistemom rovova i palisada u vidu koncentričnih krugova ili kako se navodi u saopštenju ZZSK Niš to je arheološki lokalitet tipa rondel.

Rondeli se nalaze uglavnom u centralnoj Evropi

Ova vrsta arheoloških lokaliteta karakteristika je neolitskog perioda centralne Evrope (Nemačka, Austrija, južna Poljska, Češka i Slovačka), a kasnije i V. Britanije. Sačinjava je praktično zemljana arhitektura sa sistemom rovova i palisada – zemljano i drveno utvrđenje. Iz ove forme se kasnije, u V. Britaniji, u kombinaciji sa  monolitima, razvija forma koja je poznata sa čuvenog arheološkog lokaliteta Stounhendž. Različite je namene, od naseobinske, preko kultne i astronomske do ekonomske i strategijske.

Iako se ovakva forma u Srbiji do sada nije povezivala sa neolitskim periodom, dominantnim vremenom vinčanske kulture, jedan sličan primer poznat je sa lokaliteta Šančine kod Šapca, datovanog u rano bakarno doba.

Ipak, rondel na Orničju prema preliminarnim analizama, potiče iz ranog bronzanog doba, što je čini jedinstvenom na teritoriji Srbije. U centralnoevropskom prostoru, slični objekti iz ovog perioda predstavljaju imitaciju starijih, neolitskih tradicija.

Funkcija ovog rondela za sada nije poznata. Istraživanja su još uvek u toku, nakon čega će uslediti i zaštitna arheološka iskopavanja, naveli su iz niškog Zavoda.

U okviru aktuelnih istraživanja, stručnjaci Zavoda su primenili savremene metode geofizičkih ispitivanja – georadarsko snimanje iz drona i geomagnetska merenja. Geomagnetska istraživanja, koja je sproveo Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture iz Petrovaradina, pokazala su odlične rezultate i potvrdila postojanje kružnih struktura.

Lokalitet Orničje se nalazi na visokoj, neplavljenoj desnoj obali reke Nišave. Južni deo lokaliteta, gde se nalazi rondel, delimično je uništen erozijom tla. Sam lokalitet je otkriven prilikom zaštitnih istraživanja tokom izgradnje gasovoda MG10 Niš–Dimitrovgrad, kada je u njegovom središnjem delu otkriven i istražen rimski horeum iz kasnog 3. i ranog 4. veka. Na svega 30 metara južno od njega, sada je otkriven i praistorijski sloj sa rondelom.

Zbog značaja ovog otkrića, trasa gasovoda je pomerena kako bi se izbeglo uništavanje dragocenog arheološkog nasleđa.

---

NAPOMENA iz Zavoda: “Skrećemo pažnju na to da, pored toga što svako obavljanje neovlašćenih iskopavanja predstavlja krivično delo u smislu čl. 353a i čl. 212 stav 3, i da svaka takva aktivnost biva prijavljena nadležnim policijskim organima, obavljanje neovlašćenih iskopavanja nepovratno uništava arheološko nasleđe i trajno briše materijalne dokaze kontinuiteta života na ovim prostorima. Neovlašćenim arheološkim iskopavanjima, praktično se realizuje ono što razni osvajači u našoj istoriji nisu uspeli.”