Arheolozi su u centralnoj Turskoj na neolitskom lokalitetu Kanhasan otkrili izuzetno retko ogledalo od opsidijana staro oko 8.500 godina.

Ogledalo od opsidijana pronađen je tokom najnovije faze istraživanja koje vodi vanredni profesor Adnan Bajsal sa Univerziteta u Ankari. Ovo otkriće baca novo svetlo na rane zanatske tehnologije i urbano planiranje u Anadoliji, hiljadama godina pre pojave velikih naselja poput Čatalhujuka.

Neolitsko majstorstvo u vulkanskom staklu

Ogledala od opsidijana izuzetno su retka u arheološkom zapisu, uprkos širokoj upotrebi ovog materijala za izradu oruđa. Za njihovu izradu bilo je potrebno komplikovano oblikovanje i višefazno poliranje, što ukazuje na postojanje specijalizovanih zanatlija. Primerak iz Kanhasana datovan je oko 6.500 godine pre nove ere i po kvalitetu obrade može se uporediti sa čuvenim ogledalima iz Čatalhujuka.

Ova tehnološka dostignuća govore o razvijenom znanju neolitskih majstora i kulturi u kojoj su predmeti od opsidijana imali i praktičnu i simboličku funkciju. Ogledala su verovatno bila povezana sa ritualima, identitetom ili društvenim statusom, a ne samo sa svakodnevnom upotrebom.

Simboli urezani na opsidijanu

Pored ogledala, istraživači su otkrili i vrhove strela od opsidijana ukrašene finim linearnim urezima. Ovaj motiv do sada nije prepoznat na drugim neolitskim lokalitetima i verovatno predstavlja lokalnu tradiciju Kanhasana. Precizno izvedene šare mogle su označavati pripadnost određenoj grupi, lično vlasništvo ili ritualni značaj.

Takvi nalazi ukazuju da su stanovnici Kanhasana negovali kompleksne simboličke prakse i da je opsidijan bio mnogo više od materijala za proizvodnju oruđa.

Najraniji tragovi urbanizacije

Jedno od najizazovnijih otkrića ove sezone odnosi se na organizaciju samog naselja. Arheolozi su identifikovali pažljivo planirane ulice stare oko 10.000 godina, što predstavlja jedan od najranijih poznatih sistema urbanog rasporeda u Anadoliji.

• Arheolozi pronašli 600 oruđa od opsidijana 1.2 miliona godina starosti
• Tajna prvog neolitskog naselja iz 8.200 godine pre nove ere
• Arheolozi su otkrili dva pečata starosti 7.000 godina

Ovaj prostorni koncept govori o zajednici koja je već u ranom neolitu razumela značaj pristupačnosti, zajedničkih prostora i uređenog životnog okruženja. Kanhasan se tako uklapa u širi mozaik ranih neolitskih centara kao što su Ašikli Hujuk, Bondžuklu Hujuk i Pinarbaši, koji su prethodili urbanim modelima poznatim iz Čatalhujuka.