Arheolozi su otkrili ploču od bazalta sa natpisom na nepoznatom jeziku iz prvog milenijuma pre nove ere.

U jesen 2021. godine otkrivena je praistorijska ploča u Dmansiju u Gruziji, blizu jezera. Dok su meštani pecali u jezeru, slučajno su naišli na graviranu ploču. Ploča je veličine knjige i ima 60 ispisanih znakova, od kojih se 39 međusobno razlikuju.

Arheološki kontekst nalaza može se datirati u kasno bronzano/ranije gvozdeno doba. Čini se da je bazaltna ploča lokalnog porekla. Dok ugravirani znaci imaju neke sličnosti sa preko 20 drevnih spisa sa Bliskog istoka i Mediterana. Svakako je reč o nepoznatom jeziku sa kasnog bronzanog/ranog gvozdenog doba.

• Arheolozi otkrili misteriozan tekst na 2100 godina starom bronzanom artefaktu u obliku šake
• Misteriozno pismo sa Uskršnjeg ostrva je jedinstveno, a njegovo poreklo dugo muči naučnike

„Otkriće je značajno ne samo zbog retkosti pronađenog materijala, već i zbog toga što bi moglo da otkrije nepoznate aspekte drevnih civilizacija koje su naseljavale Kavkaz”, pišu autori u radu.

Rad je objavljen u časopisu Journal of Ancient History and Archaeology.

Bazaltna ploča ispisana nepoznatim jezikom

Pronađena bazaltna ploča sadrži 39 jedinstvenih znakova raspoređenih u sedam horizontalnih linija ili registara. Neki od ovih znakova se ponavljaju, omogućavajući ukupno 60 znakova na površini ploče.

Raspored i učestalost nekih znakova ukazuje da su se mogli koristiti za označavanje brojeva ili znakova interpunkcije. Istraživači navode da je sistem pisanja mogao da služi za beleženje verskih ponuda, građevinskih radova ili vojnih inventara, iako su ova tumačenja preliminarna.

Tvrdoća bazalta i preciznost oznaka ukazuju na visok stepen veštine i sofisticiranu tehniku rezbarenja od strane drevnih majstora.

Sličnost znakova na ploči sa drugim drevnim sistemima pisanja

Jedan od najintrigantnijih aspekata ovog natpisa je njegova delimična sličnost sa nekoliko drevnih sistema pisanja. Arheolozi su primetili neke grafičke sličnosti sa natpisima sa Kavkaza, kao što su rana gruzijska pisma i druga prehrišćanska pisma iz regiona.

Neki znakovi takođe imaju vizuelni odnos sa bliskoistočnim sistemima pisanja, kao što su feničanski, aramejski i proto-sinajski, što bi moglo da ukaže na mogući kulturni uticaj ili razmenu sa susednim civilizacijama.

Međutim, natpis na ploči ne predstavlja nijedan poznati sistem pisanja. Znakovi pokazuju samo delimičnu sličnost sa nekim semitskim, grčkim, indijskim sistemima, pa čak i sa određenim pečatima iz bronzanog i ranog gvozdenog doba otkrivenim u Gruziji. Ova posebnost navela je istraživače da razmotre mogućnost da se radi o nezavisnom sistemu pisanja ili čak o protosistemu koji je možda evoluirao lokalno.