Kovanje novca u srednjovekovnoj Srbiji imalo je ključnu ulogu u razvoju ekonomije i državnosti. Jedan od najznačajnijih vladara u ovom procesu bio je kralj Stefan Dragutin, koji je, tokom svoje vladavine, kovao dinare u kovnicama poput Brskova i Rudnika, čime je postavio temelje za finansijsku nezavisnost Srbije.

Prvi srpski dinari pojavili su se krajem 1214. godine, za vreme vladavine Stefana Prvovenčanog. Ipak, kralj Radoslav (1227–1234) se smatra prvim srpskim vladarom koji je kovao sopstveni novac. Ovaj novac, poznat kao “srpski dinar,” bio je simbol nezavisnosti i državnosti srednjovekovne Srbije, a kovnice su bile smeštene blizu rudnika srebra, poput Brskova, Rudnika, Novog Brda, Srebrnice i Trepče.

• Pronađen srpski srebrni novčić kralja Dragutina u srednjovekovnoj tvrđavi Rusokastro u Bugarskoj
• Nakon 160 godina iskopavanja na Rudniku arheolozi i dalje otkrivaju njegove tajne

Tradicija kovanja novca nastavila se tokom vladavine Stefana Dragutina (1276–1316). On je od 1276. godine u kovnici Brskovo, blizu Mojkovca u Crnoj Gori, kovao dinare prema novčanom sistemu zasnovanom na mletačkom matapanu.

Njegov najvažniji novac bio je “dinar sa zastavom,” koji je kovan posle 1282. godine. Na njemu je prikazan Hrist na prestolu (avers) i figura kralja bez krune koji prima zastavu od Svetog Stefana, zaštitnika dinastije Nemanjić (revers).

Srpski dinar na ćirilici

S dolaskom Sasa, Rudnik postaje jedan od najvažnijih srpskih rudnika. Tu je otvorena kovnica, a od 1293. godine kralj Dragutin počinje da kuje dinar. Rudnički novčići, zahvaljujući većoj težini i kvalitetu, bili su vredniji od onih iz Brskova.

Poseban značaj ima “krstasti dinar,” prvi srpski novčić sa natpisom na ćirilici i prikazom kralja koji drži skiptar s krstom. Ovaj novac nosi natpis “СТЕФАN РАБb XU” (Stefan, sluga Hristov), dok je na drugoj strani prikazan Hrist na prestolu.

Novac kralja Stefana Dragutina bio je prvi srpski dinar sa predstavom vladara samog bez zvanja kralja, i poslednja novčana emisija u kovnici Rudnik tokom njegove vladavin