Rimski medicinski instrument vaginalni spekulum-redak artefakt
Sofisticirani rimski medicinski instrumenti pronađeni su širom Rimskog carstva. Slični instrumenti se danas koriste i spasili su brojne živote. Jedan od najspektakularnijih, a pomalo i zastrašujućih, jeste vaginalni dilatator ili spekulum.
Spekulum se sastoji od prijapiskusa sa 2 (ili ponekad 3 ili 4) ventila koji se otvaraju i zatvaraju pomoću ručke sa zavojnim mehanizmom. Ovakav raspored nalazio se u spekulima Evrope 18. veka.
Redak arheološki nalaz
Soran Efeski, grčki lekar, je prvi autor koji pominje spekulum specijalno napravljen za vaginu. Grčko-rimski pisci o ginekologiji i akušerstvu često preporučuju njegovu upotrebu u dijagnozi i lečenju vaginalnih i uteralnih poremećaja.
Međutim, to je jedan od najređih preživelih rimskih medicinskih instrumenata, što je čudno jer dosta spominje u izvorima.
S obzirom da su bili izrađeni od bronze, verovatno su bili podložniji reciklaži u odnosu na tanje i manje medicinske instrumente (sonde, skalpeli i igle).
“Poznato je samo oko sedam spekuluma u arheološkim kontekstima” (Patricia Baker 1999, 146). Pronađeni su širom Rimskog carstva: u Maloj Aziji, Varni, Madridu, Libiji i tri potiču iz Pompeje. Moguće da je ovaj broj danas malo veći.
Vaginalni spekulum iz Libana
Bronzani vaginalni spekulum pronađen je u Libanu 1979. godine. Izrađen je između 1. veka p.n.e. i 4. veka n.e., samo je deo zavrtnja moderan. Sastoji se od prijapiskusa sa ventilima koji se otvaraju i zatvaraju pomoću ručke sa zavrtnjem. Nalazi se u Muzeju nauke u Velikoj Britaniji.
Najranije veliko delo o ženskim bolestima napisano je u rimsko doba, oko 1. veka. Ideje lekara o ženskim bolestima u to vreme bile su u velikoj meri zasnovane na stavovima Hipokrata. Hipokrat (oko 500. godine p.n.e.) je verovao da je materica odgovorna za histeriju i da je žensko telo nesavršena verzija muškog.
