Arheolozi Muzeja Hercegovine u Trebinju sprovode zaštitna arheološka istraživanja unutar Starog grada, a pre njegovog popločavanja.

Stari grad u Trebinju predstavlja nacionalni spomenik BiH od 1951. godine.

Na prostoru Starog grada ili Kastela postojalo je otomansko utvrđenje koje nije bilo veliko i smatralo se da je imalo jednu kulu. Ostaci ovog utvrđenja nisu sačuvani, a prema Vojislavu Koraću ono je nastalo na temeljima starog srednjovekovnog grada. Kastel se formira od 17. veka unutar bedema na istočnoj strani izlazi na reku Trebišnjicu, a sa ostalih strana bedemi su bili uokvireni hendekom u koji je voda dovedena iz Trebišnjice, piše na kons.gov.ba.

Današnji oblik utvrđenja, poznatiji kao Ban-Vir, sa četiri jake kule nastao je 1706. godine, a podigao ga je Osman-paša Resulbegović.

Trenutna istraživanja u Trebinju

Na nekadašnjem trebinjskom trgu Travunija, arheolozi su otkrili kuće iz druge polovine 18. veka, koje su srušene u 20. veku. Istraživanja su deo poslednje faze popločavanja Starog grada, a cilj je dobiti celokupnu sliku prostora.

„Arheološka istraživanja na nekadašnjem trebinjskom trgu Travunija mogla bi da budu jedan od koraka ka dobijanju arheoloških podataka o postojanju i izgledu srednjovekovnog Trebinja“, rekla je Srni direktorka Muzej Hercegovine Ivana Grujić.

• Ilirski šlemovi u Muzeju Hercegovine u Trebinju
• Arheolozi otkrili zagonetni kasnosrednjovekovni kompleks
• Arheološka istraživanja u manastiru Papraća donela su zanimljiva i neočekivana otkrića

Direktorka je istakla da su otkriveni temelji kuća neposredno ispod starog asfalta i popločanja. Takođe, otkriven je bedem metar i po širine, za koji se pretpostavlja da pripada starijem utvrđenju iz srednjeg veka.

Ova istraživanja su važna ne samo za arheologe, već i za Trebinje, jer pružaju više podataka o razvoju utvrđenja koje je u današnjem obliku nastalo 1706. godine. Grad Trebinje bio je naseljen još od praistorijskog vremena, a istraživanja mogu otkriti i ostatke iz rimskog ili nekog ranijeg perioda.

Kratak istorijat Trebinja

Trebinje je bilo sedište župana, a kraljica srpska Jelena Anžujska imala je tu svoj dvor odakle je vladala srpskim zemljama u 13. veku. Ime grada se spominje još u 10. veku u istorijskim izvorima kod Konstantina Porfirogenita kao Tribunia. Dok se najstariji pisani natpis na kome se spominje Trebinje javlja na kamenoj ploči župana Grda sa kraja 12. veka, a koja se nalazi u Muzeju Hercegovine Trebinje. (uskoro više i o tome pišemo)

Iako postoje brojni istorijski izvori o Trebinju, arheološki podaci i nedovoljna istraženost ne mogu u potpunosti da potvrde ili opovrgnu postojeće izvore.

Grujićeva je za Srnu istakla da bi u turističkom smislu, ako bi se nešto pronašlo starije i sačuvalo u prezentaciji, to bilo značajno i predstavljalo dodatnu atrakciju da se turisti upoznaju i vide ostatke nečeg što pripada starijem periodu razvoja grada.