Arheologija kao mlada nauka stara je samo oko 150 godina. Međutim, interesovanje za prošlost znatno je starije od toga. Prvo zabeleženo iskopavanje vodio je vavilonski kralj Nabonid.

Kralj Nabonid, koji je vladao sredinom 6. veka p.n.e., može se smatrati “ocem” arheologije ili prvim arheologom. Njegovo iskopavanje i naknadna restauracija grobova predaka i građevina u Siparu (Irak) i Haranu (Turska) su prvi poznati pokušaji da se otkrije i razume prošlost.

Kralj Nabonid obnavljao je hramove drevnog Vavilona i tragao je za natpisima ranijih vladara.

Nabonid, kao kralj Vavilona, obraćao je malo pažnje na politiku, religiju ili poslove carskog Vavilona. Više je putovao i istraživao starije građevine, hramove i antičke objekte koji su se nalazili u unutrašnjosti njegovog Carstva.

Iz tog razloga je uključen u arheološku „kuću slavnih“. Njegovo napuštanje kraljevskih dužnosti bilo u korist nekih od prvih arheoloških istraživanja.

Prvi arheolog – vavilonski kralj Nabonid

Bio je ili privatni kolekcionar ili “kustos” budući da je njegova kolekcija otkrivena u glinenoj posudi u kući pored Biblioteke. Mora da je bio veoma učen čovek, jer je sakupljao upravo takve predmete koje bi današnji istraživač i poznavalac birao. Birao je primerke koje ilustruju istoriju i starine svoje zemlje, ili običaje i običaje u davna vremena. Za modernog istraživača ova zbirka se pokazala od ogromne koristi i vrednosti, jer je bacila mnogo svetla na istoriju i topografiju Vavilona i rešila mnoga sumnjiva hronološka pitanja.

“Arheološka” istraživanja

Najstariji predmet koji se nalazio u posudi bila je glinena ploča iz vremena Sargona I Akadskog (2650. g.p.n.e.), sa njegovim imenima i titulama, od kojih su mnoge do tog otkrića bile nepoznate. Druga, mlađa, ploča je crna kamena zavetna ploča Ur-Namua (2400. g. p.n.e.) sa sumerskim natpisom: “Belu, kralju zemalja, njegovom kralju Ur-Enguru, moćnom šampionu, kralju Ura, kralju Sumera i Akada, koji je sagradio zidove Nipura.” Ovu tvrdnju potvrđuje i činjenica da su table od opeke sa njegovim imenom i titulama pronađene u donjim tokovima zidova u Nipuru.

Marduk u religiji Mesopotamije je bio glavni bog grada Vavilona i državni bog Vavilona, često nazivan Bel ili Gospod. Ur-Namu ili Ur-Engur, poznat kao i Ur-Gur, bio je osnivač dinastije Sumera u Uru u južnoj Mesopotamiji. Poznat je i po svom zakoniku koji predstavlja najstariji sačuvani zakon.

Zatim se tu nalazila ploča od pečene zemlje Bur-Sina iz Ura (oko 2350. godine p.n.e.) ili prvi pečat ovog vladara koji je iskopan u Nipuru, Vavilonu. Dobro očuvana pločica sadržala je podatke o broju hramova i svetilišta koji su nekada postojali u Nipuru, kao i imena bogova i boginja koje su se tamo obožavale. Par ugovornih ploča iz 1100. godine p.n.e. i 1095. godine p.n.e. daju važne hronološke reference o kraljevima koji su vladali u tom periodu, i tako dalje. Za asirski period izrađene su dve ploče koje se odnose na pozajmice i plaćanja kamata.

• Šta su arheološka istraživanja otkrila o biblijskom gradu Megido-Armagedon
• Turski arheolozi veruju da su otkrili ostatke Trojanskog konja
• Arheolog tvrdi da je pronašao najstariji hebrejski tekst u Izraelu u kome se pominje ime Boga

Zanimljiva astronomska zapažanja u vezi sa Devicom i Škorpijom bila su ispisana na drugoj ploči, i, na kraju, postoji deo plana grada Nipura, koji je utvrdjen ideogramom „Belov grad“, sinonim za Nipur, napisan u sredini fragmenta.

Veliki doprinos nauci

Njegov najvažniji poduhvat bila je obnova hrama boga sunca Šamaša u Siparu, iako je bio obnovljen četrdeset pet godina ranije od strane Nabukodonosora. Irački asirolog Hormuzd Rasam otkrio je hram sunca u Siparu i u njemu otkrio Nabonidov cilindar, koji se sada nalazi u Britanskom muzeju, na kome je zabeležena obnova hrama.

Kralj Nabonid se posvetio obnavljanju drevnih svetilišta bogova koja su propala, nadajući se da će time dovesti do velikog religioznog preporoda i usput dobiti naklonost i zaštitu bogova i vratiti za iskazanu im odanost. Njegovo interesovanje za proučavanje prošlosti podstaklo ga je da istražuje istoriju hramova koje je obnovio. Insistirao je da pisari i učeni ljudi njegovog vremena treba da prouče dokaze koje pružaju natpisi koje je otkrio, i na taj način da utvrde datume važnih događaja u prošlosti i redosled kojim su se dogodili.

Potom, u sopstvenim natpisima Nabonid pominje ime kraljevskog osnivača svakog hrama i dodaje da je živeo toliko i toliko godina pre njega.

Tako je doneo veliku korist kasnijim generacijama, i iako su novi dokazi pokazali da njegova hronologija nije uvek bila tačna. Ipak su njegova istraživanja bila ogromna pomoć u daljem istraživanju savremenih istoričara.