Nedavno je uništen lokalitet Crkvina u Trijebnju sa crkvom i stećcima. Građani su videli da je neko teškom mehanizacijom uništio nalazište i brzo su obavestili nadležene.

Mi smo već obavestili javnost o ovom slučaju, samo nismo dobili precizne informacije o kom nalazištu je reč. Više: DEVASTIRANI stećci bagerom u opštini Stolac

Ubrzo je i Zavod za zaštitu kulturno – povijesne baštine/istorijskog nasljeđa HNŽ Mostar izašao na teren, o čemu su javnost obavestili.

„Zbog velikog interesovanja povodom devastacije arheološkog lokaliteta Crkvina u Trijebnju kod Stoca obaveštavamo javnost da su predstavnici Zavoda 22. marta 2024. nakon dojave izašli na teren na lokalitetu srednovjekovne crkve i nekropole stećaka. Utvrdili smo da je lokalitet nakon mašinskih iskopavanja razoren, prekriven je naslagama zemlje i nisu vidljivi tragovi postojanja crkvene arhitekture.“

Dalje u saopštenju navode da su ostaci kamenih blokova razbacani po čitavom lokalitetu, kao i jedan stećak, koji je delimično zatrpan nanosom zemlje.

„Uz crkvu je ostao sačuvan jedan stećak. Na prilazu lokalitetu smo zatekli bager „Izgradnje Tojaga“. Na terenu se tom prilikom pojavio vlasnik zemljišta, koji je potvrdio da je organizovao radove“, rekli su u saopštenju.

Zakon se nije poštovao

Kako to dalje treba da ide, Zavod je u skladu sa svojim ovlašćenjima pokrenuo sve zakonske procedure protiv građanina koji je izvodio radove mimo zakona.

Iako se kulturni spomenik nalazi na privatnom zemljištu, postoji zakon i određena procedura u slučaju gradnje ili bilo kakve promene na zemljištu.

Prema Zakonu o zaštiti kulturno-povijesne baštine u HNŽ to znači da je:

– Kulturna baština je zaštićena samim zakonom, bez obzira na vlasništvo, prethodnu zaštitu i registraciju,

– Zabranjeno je bez prethodnog odobrenja Zavoda prouzročiti promjene na dobru baštine i njegovoj neposrednoj blizini,

– Dobra baštine pronađena prilikom arheoloških istraživanja vlasništvo su Županije, a prvenstveno nisu u skladu sa moralnim, kulturnim i civilizacijskim normama.

„Lično su mi vrlo zbunjujući razlozi uništenja u lokalnoj zajednici i šire vrlo poznatog lokaliteta smeštenog u „ zelenom pojasu“ izvan urbanih i građevinskih zona. Koji je arheološki istražen u organizaciji Muzeja Hercegovine u Mostaru na imanju vlasnikovih predaka 1983. godine, a koji se spominje u radu istraživača lokaliteta mr. sc. Tomislava Anđelića „Srednjovjekovna crkva u Trijebnju kod Stoca u Hercegovini“, čega se vlasnik može živo sećati“, rekla je direktorka Zavoda mr. Sc. Ivanka Miličević-Capek.

Potom ona zaključuje da se deo odgovora ovde može naći u podatku da je 1936. godine na ovom lokalitetu pronađena velika ostava sa 150 kg antičkog novca.

Zavod se zahvalio svim sasvesnim građanima i ljubiteljima baštine, koji su se angažovali oko ovog slučaja.