Tuga jedne majke postala je umetničko delo pre skoro 2000 godina. Arheolozi su otkrili zlatni prsten, kakav do tada nije viđen sa minijaturnim portretom mladog Rimljanina. Portret mladića, urezan unutar kvarcnog kristala, stvara iluziju trodimenzionalnosti i ‘pogleda’ koji prati posmatrača, ostavljajući snažan vizuelni i emotivni utisak – gotovo kao antički hologram.

Tokom arheoloških iskopavanja 2000. godina u Grotaferati, nedaleko od Rima, arheolozi su otkrili savršeno očuvanu grobnicu iz rimskog perioda – Hipogeum venca iz 1-2. veka. Unutar grobnice nalazila su se dva sarkofaga u kojima su bili posmrtni ostaci bogate Rimljanke Ebucije Kuarte (između 32-43 godine) i njenog sina Titusa Karvilija Gemela, koji je preminuo u 18. godini.

• Rimska statua iz 2. veka otkriva Kruzonov sindrom
• Pronađen zlatni prsten sa prikazom Isusa kod obale Izraela
• Otkrivene tajne čuvenog mozaika Aleksandra Velikog

Telo Karvilija bilo je  izuzetno očuvano, nakon balsamovanja i savršenog zapečaćenja sarkofaga, dok su kod Ebucije sačuvane samo kosti jer se pečat sarkofaga pokvario. U oba slučaja, sarkofazi su sadržavali još netaknute biljne vence i pogrebne haljine, veliki zlatni prsten i periku sa zlatnim nitima.

Balsamovanje tela bio je redak ritual u carskim rimskim vremenima kada su tela češće kremirana, zbog čega su postali poznati i kao „rimske mumije“. Kod Karvilija primećen je prelom femura na dva mesta i velika količina arsena u kosi, zbog čega se veruje da je prevremeno umro ili zbog pada s konja ili usled trovanja.

Ljubav urezana u kamen

Posebno je bilo zanimljivo otkriće jedinstvenog prstena koji je bio izrađen od zlata i kvarca, a nalazio se na ruci majke. Njegova posebnost leži u minijaturnom portretu Tita Karvilija, ugraviranom unutar kristala, koji stvara realističnu 3D iliziju. Kada se prsten pomera pod svetlom, deluje kao da lik mladića gleda pravo u posmatrača – efekat koji danas nazivamo holografskim. Iako Rimljani, naravno, nisu imali savremenu tehnologiju, uspeli su da preciznim graviranjem i korišćenjem kristala kao sočiva, postignu sličan vizuelni efekat.

Za razliku od tradicionalnih kameja, koje su obično uklesane na spoljašnjoj strani kamena, ova jedinstvena tehnika dodaje dubinu i blistav efekat slici, čineći je remek delom antičke izrade. Prsten je nastao po narudžbi majke kao omaž svom preminulom sinu. Ona ga je nosila za života, a nakon njene smrti sahranjena je sa njim na ruci i pored svog sina.

Karvilijev prsten nije samo umetničko delo naprednih zanatlija, već je i lični predmet, fizički izraz tuge i večnog sećanja. Predstavlja dokaz da su ljudi u davnim vremenima želeli da sačuvaju uspomene na voljene na način koji zadivljuje i danas.

Danas se ovaj dragoceni artefakt čuva u Nacionalnom arheološkom muzeju u Palestrini.