Arheološko otkriće u Belgiji baca novo svetlo na živote seksualnih radnica u srednjem veku, razbijajući uvrežene stereotipe o prostituciji, čedomorstvu i zanemarivanju dece.

Umesto očekivane priče o okrutnosti, ostaci tromesečne bebe sahranjene u srednjovekovnom bordelu otkrivaju sliku majčinske brige i emocionalne povezanosti žena koje su radile u ovim institucijama.

Srednjovekovna prostitucija i negativni stereotipi

U srednjem veku, prostitucija je bila društveno tolerisana, ali moralno i zakonski marginalizovana. Seksualne radnice u bordelima često su prikazivane kroz prizmu kriminala i čedomorstva. Istorijski izvori beleže postojanje bordela i imena onih koji su ih vodili. Dok se same žene u tim prostorima pominju uglavnom u kontekstu abortusa ili ubistva novorođenčadi.

Takvi prikazi dodatno su osnaženi sudskim slučajevima u kojima su prostitutke optuživane za čedomorstvo – stvarajući sliku o seksualnim radnicama kao bezosećajnim i nemarnim ženama.

Arheološko otkriće u Alstu otkriva drugačiju sliku

Studija koju je predvodio dr Maksim Pulen sa Univerziteta u Gentu, a koja je objavljena u časopisu Archaeological and Anthropological Sciences, donosi iznenađujuće rezultate. Tokom iskopavanja 1998. godine na lokalitetu Aude Vismarkt u Alstu (Belgija), istraživači su otkrili ostatke bordela iz 14. veka, koji je prethodno služio i kao javno kupatilo.

Najdirljiviji nalaz bio je skelet tromesečne bebe sahranjene ispod poda od ilovače, pored ognjišta. Prema tadašnjim verovanjima, duša je ostajala blizu tela nekoliko dana nakon smrti, a toplota ognjišta simbolizovala je duhovnu utehu. Mesto ukopa tako dobija dodatni emotivni i simbolički značaj.

Arheološki dokazi o brizi i emocionalnoj povezanosti

Analiza DNK i izotopa pokazala je da je dete bilo muškog pola, dojeno, i da nije patilo od teških bolesti poput kuge, tuberkuloze ili kolere. Nisu pronađeni tragovi nasilja. Prisustvo ostataka tekstila ukazuje na to da je dete bilo umotano u plašt – znak pažnje i poštovanja.

„Čedomorstvo, u najstrožem smislu reči, dešava se odmah nakon rođenja“, navode istraživači. Pošto je dete živelo tri meseca i bilo negovano, jasno je da se ne može govoriti o čedomorstvu. Ovaj slučaj protivreči dominantnim narativima o nehumanim uslovima života u bordelima i otkriva složenu realnost, žene koje su, uprkos teškim okolnostima, bile majke koje su brinule o svojoj deci.

Zašto je arheološko prepoznavanje bordela i dalje izazov?

Identifikovanje bordela na osnovu arheoloških ostataka i povezivanje sa prostitucijom ostaje teško. „Materijalni dokazi, poput keramike, ukosnica, ostataka pića ili kockarskih predmeta, nisu ekskluzivni za bordele i mogu se naći i u kafanama ili drugim društvenim prostorima“, objašnjava dr Pulen.

• Arheolozi su pronašli dokaz za trgovinu ženama pre 2.500 godina
• Pronađena prva grobnica kurtizane koja je možda bila u pratnji vojske Aleksandra Velikog
• Rimljani su seksualne usluge plaćali posebnim novčićima – spintrijama

Ipak, istorijski izvori beleže da su mnogi srednjovekovni bordeli bili luksuzno opremljeni kako bi privukli imućnu klijentelu, što svedoči o njihovoj važnosti u ekonomiji i svakodnevici tadašnjih gradova.

Seksualne radnice u srednjem veku: složenost iza stigme

Ova studija donosi značajnu promenu u shvatanju srednjovekovne seksualne ekonomije i života žena koje su u njoj učestvovale. Umesto da budu prikazane kao isključivo žrtve ili zločinke, seksualne radnice iz Alsta predstavljene su kao složene ličnosti – sposobne za emocije, brigu i ljubav, čak i u najmarginalizovanijim društvenim okolnostima.