Arheolozi su otkrili kamenu ploču sa uklesanim rezultatima igre loptom u Čičen Ici u Jukatanu. Jedan od najranijih poznatih sportova koji je uključivao upotrebu lopte igrali su ljudi iz civilizacije Maja.

Čičen Ica je bio predkolumbijski grad koji je izgradio narod Maja oko 400 godine.

Poreklo igre loptom pelota, poput današnje košarke, kod Maja može se pratiti unazad više od 3.000 godina.

Važnost ove igre je naglašena u antičkom tekstu Popol Vuhu, koji pripoveda o istoriji naroda K’iche’ i njihovih vladara. Među kojima su i Maje.

Igra sa loptom nije bila samo sport, već i religiozni događaj regeneracije koji su Maje videle kao sastavni deo njihovog daljeg postojanja. Maje su pokazivale odanost svojim bogovima igrajući igru i žrtvovanjem. Naučnici imaju različita mišljenja o tome koji su pojedinci bili meta ritualnih ubistava tokom igara i učestalosti takvih žrtvovanja.

Kamena ploča sa uklesanim rezultatima

Arheolozi iz INAH-a koji su vršili iskopavanje u arhitektonskom kompleksu Casa Colorada, koji se naziva i „Crvena kuća“, otkrili su kamenu ploču sa uklesanim rezultatima igre loptom iz 9. veka.

Kamena ploča ima prečnik 32,5 cm i teži do 40 kg. Površina je ukrašena bareljefnom glifskom trakom koja okružuje ikonografsku unutrašnjost koja sadrži dve figure za koje se tumači da su igrači lopte.

Traka natpisa obuhvata 18 kartuša sa ispisanim datumom, 12 Eb 10 Cumku, što sugeriše mogući datum, 894. godinu.

Opisujući ugraviranu sliku, arheolog Santjago Alberto Sobrino Fernandez objasnio je da „lik sa leve strane nosi pokrivač za glavu sa perjem i pojas koji ima element u obliku cveta, verovatno lokvanj. U liniji sa licem je svitak, koji se može tumačiti kao dah ili glas. Protivnik nosi pokrivač za glavu poznat kao „zmijski turban“, čiji se prikaz može videti na više prikaza u Čičen Ici.”

Kamena ploča bi bila postavljena u dugačkoj, uskoj uličici terena, poput semafora na modernim terenima za sport.

Pravila antičke igre

Samo delimično je moguće rekonstruisati pravila igre loptom, zahvaljujući ikonografskim prikazima i kamenim spomenicima. Na početku utakmice lopta se ubacuje na teren rukom i od tog trenutka mogla je da se dodirne samo kukovima i butinama.

• Arheolozi zapanjeni otkrićem drevne posmrtne maske u meksičkom hramu Maja
• Arheolozi su iskopali masivne kamene kugle iz prekolumbijskog perioda u Kostariki
• Misteriozne kamene kugle sa Akrotirija su bile deo antičkih igara

Ne zna se koji broj igrača je učestvovao u ovoj igri, niti sistem bodovanja, niti kako se odlučivalo ko je pobednik. Prema informacijama u tekstu Popol Vuha može se zaključiti da se igra može igrati jedan na jedan, u parovima ili timovima. Na ikonografskim prikazima, igrači se pojavljuju u različitim stavovima, prikazujući različite predstave u ovom takmičenju.

Lopta za igru je bila gumena, težine 3 do 5 kg. Svaki igrač je imao svoju loptu kao deo lične opreme. Na prikazima su neke lopte dovoljno male da stanu u ruku, a druge veće od fudbalske lopte.