Drevni podzemni grad Derinkuju pronađen je slučajno. To je prvi pronađeni podzemni grad u kome je moglo da živi 20.000 ljudi.

Derinkuju u Turskoj podseća na lavirint za koloniju mrava. Nalazi se 85 metara ispod površine zemlje i sadrži 18 spratova. Do nedavno se smatrao najvećim podzemnim gradom, odnosno gradom koji je mogao da primi veliki broj ljudi. Do otkrića se došlo slučajno 60-tih godina prošlog veka.

Prošle godine su arheolozi otkrili još jedan podzemni grad u kome je moglo da bude smešteno čak 70.000 ljudi! Ukupno je pronađeno nešto manje od 40 podzemnih gradova širom regiona Kapadokije.

Međutim, Derinkuju nosi počasnu titulu kao jedan od većih podzemnih gradova, ali kao i prvi otkriveni.

• Pronađen tajni podzemni prolaz u Istanbulu star 1.500 godina koji je preživeo brojne zemljotrese

Do otkrića ovog podzemnog grada došlo se slučajno, kako je inače slučaj sa velikim arheološkim otkrićima. Prilikom renoviranja kuće, stanovnik tog područja, pronašao je drevne podzemne pećinske sisteme tunela u kojima su nekada živeli ljudi. Time je napravio jedno od najneverovatnijih arheoloških otkrića.

Grad je uklesan u meku vulkansku stenu u koju su drevni ljudi mogli lako da isklesaju podzemni grad i to uz pomoć jednostavnih alata.

Čega sve ima u podzemnom gradu?

Podzemni grad se sastoji od brojnih prostorija, povezanih tunelima koji se protežu kilometrima. U njemu su živeli i ljudi i domaće životinje. Pored prostorija neophodnih za život (spavaće sobe, kuhinja, kupatilo) postojale su i one za čuvanje stoke i posebno za skladištenje hrane i pića. Pronađena i su mala svetilišta, cisterne za vodu i verovatno prostorije za učenje – škole. Lavirinti tunela i odaja pokrivaju površinu od neverovatnih 445 km².

Vrata u podzemnom gradu bila su od kamena, okruglog oblika, poput kamena za mlin. Na taj način je kompleks mogao da se zatvara kod pojedinih prolaza i na raskrsnicama kako bi se sprečio ulaz nepoželjnima.

U gradu su stanovnici putem ventilacionih kanala obezbeđivali ventilaciju. Verovatno je ljudima ispod zemlje bilo prijatnije u letnjim periodima nego onima na površini zemlje, zbog konstantne temperature poput one u pećini. Jedini problem za stanovnike mogao je da bude nedostatak sunčeve svetlosti.

Vodu su dobijali iz bunara. Jedan od otkrivenih bunara bio je 55 metara dubok. On je mogao da služi ljudima koji su tu živeli i onima na površini. Vodu su kontrolisali oni na nižim spratovima. Što je bila velika prednost u slučaju da neko sa površine želi da otruje stanovnike putem pijaće vodu.

Ko je sagradio podzemni grad?

Prema turskim arheolozima prvi su počeli da grade Derinkuju tokom 8-7. veka pre nove ere Frigijci. Frigijci su drevni indoevropski narod koji je osnovao Anadolsko kraljevstvo (12-7. vek pre nove ere). Drugi izvori ukazuju da su podzemni grad mogli izgraditi Persijanci ili Hetiti.

Podzemne tunele možda su koristili Persijanci za vreme vladavine Kira Velikog (550. g. p.n.e.) kao utočište građanima koji su se sklanjali od rata.

Do Vizantijskog perioda grad je prerastao u ono što mi danas znamo. Najbolji dokazi za to su brojni natpisi, svetilišta i dogradnje kompleksa. Iz toga se vidi da su grad zauzeli hrišćani koji su govorili grčkim jezikom tokom ranih perioda hrišćanstva. Kasnije je korišćen kao utočište za Arape tokom arapsko-vizantijskih ratova između 780. i 1180. godine. Potom je grad ponovo poslužio kao utočište za hrišćane nakon mongolskih invazija u 14. veku.

Postoji jedan istorijski izvor od strane Ksenofonta iz Atine koji opisuje podzemni grad 360. godine pre nove ere. On u svojoj knjizi piše kako su ljudi u Anadoliji iskopali svoje domove ispod zemlje. I dodaje da su oni mogli biti dovoljno veliki za čitave porodice, domaće životinje i za skladištenje hrane i pića.

Podzemni gard Derinkuju verovatno nije nikada, u potpunosti, služio kao grad za stalni život. Zato nije bio dugo naseljen. Ipak su tu postojali brojni nedostaci. Jedan od najbitnijih jeste da je čoveku potrebna dnevna – sunčeva svetlost i vitamin D. Takođe, biljke ne mogu da se uzgajaju ispod zemlje isto zbog nedostatka sunčeve svetlosti i procesa fotosinteze.

Vrlo je moguće da je podzemni grad služio samo i najčešće kao utočište ljudima koji su bežali od progona, rata i slično.