Arheolozi su pronašli najstarije mumije na svetu u jugoistočnoj Aziji, starosti 12.000 godina.

Kada pomislimo na mumije, prvo pomislimo na one iz Egipta ili na prirodno mumificirane ljudse kulture Činčoro. Međutim, nova otkrića pokazuju da su najstarije mumije na svetu nastale u jugoistočnoj Aziji i južnoj Kini, pre čak 12.000 godina. Odnosno hiljadama godina pre Egipćana i ljudi iz kulture Činčoro.

• Ovo su najstarije mumije na svetu i one potiču iz Evrope
• Činčoro mumije su najstarije mumije na svetu, a sada im prete klimatske promene

Međunarodni tim arheologa je u prestižnom časopisu PNAS objavio rezultate koji otkrivaju da su zajednice lovaca-sakupljača praktikovali mumifikaciju dimljenjem tela na vatri. Tela pokojnika bila su postavljana iznad laganih vatri, gde su danima i nedeljama sušena dimom. Ovakav proces usporavao je raspadanje, ali je imao i duboko duhovno značenje – održavanje veze živih sa precima.

Mumije dimljene na vatri

Arheolozi su pronašli ljudske ostatake sahranjene u čučećem ili zgrčenim položajima sa tragovima posekotina i opekotina na raznim arheološkim lokalitetima širom Kine i Vijetnama, a u manjoj meri i na Filipinima, Laosu, Tajlandu, Maleziji i Indoneziji. Daljim analizama kostiju, naučnici su otkrili da su tela verovatno bila izložena toploti. To ukazuje da je praktikovana mumifikacija ljudskih ostataka sušenjem na dimu od strane lovaca-sakupljača pre 12.000 godina.

Naučnici su analizirali ljudske ostatke iz 54 groba sa 11 lokaliteta u Kini, Vijetnamu i Indoneziji koristeći savremene metode poput rendgenske difrakcije (XRD) i FTIR spektroskopije. Rezultati su pokazali da su kosti bile izlagane niskim temperaturama i dimu, a ne potpunom spaljivanju. Često su tela bila vezana u skupljene, zgrčene položaje, a pojedina su imala i posekotine, što ukazuje da je proces bio pažljivo kontrolisan i nameran.

Tradicija koja traje milenijumima

Ono što je posebno zanimljivo jeste da se ista tradicija održala do nedavnih vremena kod zajednica u Papui Novoj Gvineji i Australiji, gde su tela dimljena i čuvana u kućama ili pećinama i tokom 19. i 20. veka.

The oldest human mummies were slowly smoked 14,000 years ago

For at least 10,000 years, humans across South-East Asia were being carefully preserved after death by being smoke-dried ― a tradition that continues to this day in some cultureshttps://t.co/BkrzwrjXYV… pic.twitter.com/o7z7wRM5bh

— David Ullrich (@DavidUllrich202) September 15, 2025

Kako ističu autori, praksa dimljenja mumija nije bila samo praktično i efeikasno rešenje očuvanja tela u vlažnoj i toploj klimi, već i ritual sa snažnim duhovnim značenjem. „Omogućavala je ljudima da ostanu povezani sa svojim precima, preko vremena i sećanja“, pišu autori.