Arheološka ekipa Zavičajnog muzeja u Jagodini privela je kraju arheološka istraživanja unutar crkve Rođenja Presvete Bogorodice u Ivkovačkom Prnjavoru. Među najlepšim nalazima jesu ostaci fresko-slikarstva.

Arheolozi su započeli istraživanja unutar crkve po pozivu Miloša Todorovića, paroha Srpske pravoslavne Crkvene opšitne loćičke pri hramu Rođenja Presvete Bogorodice, koji je želeo da pokrene radove na sanaciji vlage i zameni postojećeg poda.

O svetinji

Ova bogomolja, podignuta na starom kultnom mestu, smeštena je u klisuri Županjevačke reke, na samom izlasku iz Ivkovačkog Prnjavora, više seoskog groblja. U narodu je poznata kao Manastir Ivković, iako je još 1826. godine, kada je posetio Joakim Vujić, bila parohijska crkva, a ne manastir. Prema predanju podigao ju je knez Lazar i darovao svom kovandžiji Ivku, po kome je nekadašnji manastir i dobio ime. Godine 1768. Ivković je obnovljen i postao metoh Kalenića, piše Smiljana Dodić, arheolog-muzejski savetnik.

Sama crkva je više puta paljena i obnavljana, prezidana je kamenom i omalterisana krečnim malterom. Skromnih je dimenzija, približno 12 x 6 m, sa pripratom, naosom i oltarskom apsidom. Zatečeni pod crkve nije prvobitan. Obzirom da je, prema dokumentaciji Zavoda za zaštitu spomenika kulture, daščani pod zamenjen kamenim, osim na mestu groba na južnoj strani priprate.

Dalja faza istraživanja

No, razotkrivanje slojeva viševekovne prošlosti manastira Ivković nastavlja se u kabinetskim uslovima jagodinskog muzeja, Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kragujevcu i Balkanološkog instituta u Beogradu.

Uporedo sa čišćenjem pokretnih nalaza iz šest arheoloških sondi unutar ivkovačke crkve, radi se na digitalizaciji terenske dokumentacije sa novootkrivenim građevinskim ostacima i izradi idejnog rešenja njihove prezentacije u okviru budućeg poda crkve.

• Misterija rimskog predmeta-dodekaedar iz Srbije
• Zauvek izgubljena-ranohrišćanska bazilika na Kladenčištu, Bela Palanka

 Započeta je obrada skeletnih ostataka iz pet grobnih celina unutar crkve, kao i identifikacija novčića koji će doprineti bližem datovanju građevinskih etapa i stradanja ivkovačke crkve. Predstoji nam rekonstrukcija keramičkih i delova staklenih posuda, kao i konzervacija građevinskog metala i bogoslužbenih predmeta. Od najvećeg značaja biće analiza ostataka živopisa, kako fizičko – hemijska, tako i stilska, kao i pokušaj rekonstrukcije njegovih kompozicija.

Na kraju, sva saznanja do kojih smo, prilikom istraživanja u crkvi Rođenja Presvete Bogorodice došli biće, putem prigodne izložbe, predstavljena našoj publici. Koja je, verujemo, znatno uvećana brojnim prijateljima ivkovačke svetinje koji su nam na ovom našem istraživačkom putu bili od neprocenjive pomoći, piše Smiljana.

Bez inicijative meštana Ivkovačkog Prnjavora, Beočića, Medojevca, Loćike, Dragoševca  Kolara, Topole, Rekovca i Jagodine, potomaka  onih koji su crkvu manastira Ivković gradili i sačuvali do današnjih dana, predvođenih njihovim sveštenicima, ova istraživanja, u ovom obimu i sa ovakvim rezultatima, ne bi bila moguća.