Arheološka iskopavanja drevnog grada Perperikona traju više od 20 godina. Nalazi se na stenovitom brdu visokom 470 metara. Nedavna istraživanja donela su otkriće paganskog hrama iz antičkog perioda.

Drevni grad Perperikon nalazi se u istočnim Rodopima na oko 20 km od grada Krdžalija.

Ovo drevno mesto je dobilo kultni značaj već u 5-4. milenijumu pre nove ere, koji arheolozi povezuju sa obožavanjem Sunca. Međutim, glavni nalazi sa ovog spomenika potiču iz kasnijih vremena: 2. milenijum pre nove ere – 1. milenijum nove ere.

Ime Perperikon potiče od starogrčke reči Hiperperakion što znači „veoma velika vatra“. Isto ime nosio je i zlatnik sa visokim sadržajem plemenitog metala iz 11. veka u Vizantiji. Istoričari veruju da postoji prava veza između novčića i Perperikona, jer je u blizini stenskog kompleksa bilo dosta nalazišta zlata, piše The Collector.

Otkriće paganskog svetilišta

Na samo desetak metara od čuvene dvorane sa velikim oltarom (navodno svetilište boga Dionisa), naučnici su otkrili ruševine još jednog hrama.

Uspeli su da pronađu fragmente zidova, od kojih neki dostižu visinu od skoro tri metra, kao i oltar za prinošenje žrtava. Prema naučnicima, ovo pagansko svetilište je funkcionisalo sve do širenja hrišćanstva početkom 5. veka, prenosi Bulgarian News Agency.

Prema rečima arheologa Nikolaja Ovčarova iz Nacionalnog arheološkog instituta i muzeja u Sofiji, koji vodi iskopavanje Perperikona, “neki delovi zidova otkrivenog hrama dostižu visinu od skoro tri metra”. Ovo čini nalaz jednom od najbolje očuvanih građevina antičkog grada. Istraživači su iskopali istočni deo monumentalne strukture i pronašli oltar.

• Poljski arheolozi otkrili su 2.000 godina star drevni grad  Basanija u Albaniji
• Drevni grad Perge, Turska

Istraženo područje potiče i iz paganskih vremena, pa sve do početka hrišćanstva. U stara vremena ovde se praktikovalo prinošenje žrtava. Posebno na to ukazuje oblik oltara sa rupom za ispuštanje krvi zaklanih životinja.

Posle prihvatanja hrišćanstva početkom 5. veka, ovo pagansko svetilište je, kao i ostali paganski hramovi, zatrpano zemljom. Onda je pretvoreno u magacin za skladištenje glinenih posuda sa žitom.

Istorija Perperikona

Dosadanja arheološka istraživanja otkrila su akropolj, zid tvrđave sagrađen u drugoj polovini 3. veka pre nove ere. Tada su ove zemlje bile pod vlašću Rimljana. Međutim, desetine soba uklesanih u stene privlače više pažnje. Najpoznatija od njih je palata-svetilište u kojoj je 2004. otkriven veliki oltar.

Drevni ljudi su ovde uspostavili prvo utočište i počeli da ostavljaju posude za hranu bogovima. Ovi verski obredi nastavljeni su kroz celo bronzano doba (III-II milenijum pre nove ere). Sofisticiranost metalnih alata omogućila je sečenje tvrdog kamena. Tada je izgrađena ovalna sala sa ogromnim kružnim oltarom u centru. Tamo su sveštenici vršili svoje svete obrede uz vino i vatru. Ove verske prakse bile su tipične za Dionisov hram (3-4. vek), koji je dugo bio tražen na planini Rodopi.

Najnovija arheološka istraživanja jasno pokazuju da se hram nalazio upravo u Perperikonu. Prema predanjima, iz oltara ovog hrama nastala su dva ključna proročanstva, piše Bulgaria Travel. Prvo je predviđalo veliko osvajanje i slavu Aleksandra Makedonskog. Drugo, nastalo nekoliko vekova kasnije, predodredilo je moć i snagu prvom rimskom caru – Gaju Juliju Cezaru Avgustu.

U poslednjem milenijumu stare ere i prvim vekovima nove, stene su narasle i postale grad sa utvrđenim zidinama, palatama i predgrađima. Grad je verovatno bio kraljevska rezidencija tračkog plemena Besi. Kasnije su Rimljani doneli u Perperikon svoj luksuz i prefinjenost, a Goti su uništili i spalili Perperikon 378. godine.

Početkom 5. veka nove ere, kameni grad je postao episkopski centar nakon što su ljudi u Rodopima prihvatili hrišćanstvo. U periodu od 7-14. veka Perperikon je cvetao kao regionalni centar. Mnogo puta su se za ove zemlje borili Bugari i Vizantinci. Krajem 14. veka Turci Osmanlije su osvojili i razorili tvrđavu čije su ruševine polako tonule u zaborav.