Arheolozi su otkrili grob žene čiji su zubi bili obojeni u crveno pre 2.000 godina. Ovo je prvi takav dokumentovani slučaj u ljudskoj istoriji gde je cinabarit korišćen za bojenje zuba.

Istraživači u severozapadnoj Kini pronašli su ostatke žene od pre više od 2.000 godina sa zubima obojenim u crveno zahvaljujući upotrebi cinabarita. Budući da se radi o prvo dokumentovanom slučaju, to je navelo stručnjake da ženi daju nadimak „Crvena princeza sa Puta svile“.

Zubi obojeni u crveno

Cinabarit je toksičan mineral – živin sulfid, koji može izazvati trovanje živom ako se njime nepravilno rukuje. Uprkos tome, crvena supstanca je bila poštovana u drevnim kulturama širom sveta.

Arheolozi su 2007. godine počeli da iskopavaju groblje Šengđindijan u gradu Turpan, na severozapadu Kine, gde su naišli na skeletne osobe visokog statusa čiji su zubi bili obojeni u crveno.

Studija je objavljena u časopisu Archaeological and Anthropological Sciences.

Misteriozna dama imala je između 20 i 25 godina i poticala je iz dinastije Zapadni Han, kada je Turpan delovao kao glavno čvorište duž naprednog Puta svile. Bila je sahranjena sa još tri osobe u grobnici između 202. godine pre nove ere i 8. godine nove ere.

Analiza crvenog pigmenta

Pažnju arheologa privukao je crveni pigment na zubima. Uz pomoć naprednih tehnika, istraživači su odredili sastav pigmenta. Potvrdili su da je reč o cinabaritu i da je na zube pokojnice nanet pomoću veziva napravljenog od životinjskog proteina.

S obzirom na to da iz ovog regiona nisu poznati rudnici cinabarita, autori studije sumnjaju da je mineral bio transportovan legendarnim trgovačkim putem i da je mogao doći iz drugih krajeva Azije ili čak Evrope.

• Tela muškaraca su bila prekrivena crvenom bojom pre 5.000 godina ispod humki
• Pre 9.000 godina drevni ljudi su bojili posmrtne ostatke u kućama sa crtežima na Čatalhujuku
• Novo otkriće moglo bi da reši misteriju žive u mauzoleju prvog cara Kine

„Ovo je prvi i jedini poznati slučaj cinabarita koji se koristio kao crveni pigment za bojenje zuba u antici i širom sveta“, pišu istraživači u radu. „Uzimajući u obzir značaj ovog otkrića i potencijalno visok društveni status ove mlade ženske osobe, nazvali smo je ‘Crvena princeza Puta svile‘”.

Naveli su da je dobila naziv i zbog čuvene grobnice Crvene kraljice, koja je bila čitava prekrivena cinabaritom iz Palenkea iz perioda drevnih Maja. O čemu smo već pisali: Ko je bila tajanstvena Crvena kraljica?

Značenje crvenih zuba

Istraživači ne znaju da li je boja primenjena u estetske, verske ili medicinske svrhe, ali ovo otkriće im otvara prozor u složena verovanja drevnih civilizacija Puta svile. Crvena boja je povezana sa lokalnim šamanskim tradicijama, od kojih su se neke vrtele oko verovanja da ljudska duša boravi u zubima. „Kao rezultat toga, bojenje zuba u crveno može biti simbol besmrtnosti“, navode istraživači.

Uprkos svojoj toksičnosti, smatra se da se cinabarit gutao tokom rituala lečenja kako bi „olakšao um (hipnotizirao), produžio život, pa čak i ubio zle duhove“, kažu autori studije. „Pod uticajem šamanskih verovanja, cinober može poslužiti kao psihoaktivna droga zbog svoje sposobnosti da utiče na svest i pomaže u komunikaciji sa bogovima“, dodaju oni.

Nastavak istraživanja daće odgovore

Koliko god ova objašnjenja zvučala fascinantno, istraživači na kraju navode da „pošto je slučaj u ovoj studiji izolovani arheološki fenomen, nemoguće je precizno odrediti njegovo tačno značenje“.

Slučaj Crvene princeze sa puta svile postavlja više pitanja nego odgovora. Buduća istraživanja će verovatno otkriti tajne Crvene princeze.