Kneževska humka Bornhok je “beli div” među grobnicama ranog bronzanog doba zbog svoje impresivne veličine. Najveća je humka iz ovog perioda na teritoriji današnje Nemačke. Istraživači su dugi mislili da je humka uništena, međutim, snimci iz vazduha dokazali su suprotno. Nakon saznanja, ubrzo kreću i arheološka iskopavanja.

U ranom bronzanom dobu, ova humka imala je visinu od 15 m i prečnik od oko 70-80 m. Svojom monumentalnošću dominirala je pejžažom.

Grobna komora unutar humke imala je prečnik nešto više od 18 m i visinu otprilike 4 m. Bila je obložena kamenim jezgrom od šljunka, neravnim blokovima i lomljenim kamenom.

Grobna komora nestale humke

Iz starih istorijskih spisa je poznato da su grobnicu opljačkali pljačkaši grobova u srednjem veku. Potom je brdo uništeno miniranjem krajem 19. veka. Zbog toga se mislilo da je Bornhok potpuno uništen, sve do 2010 godine kada su fotografije iz vazduha pokazale na postojanje podzemne strukture. Što je ubrzo dovelo i do iskopavanja humke u perodu od 2014-2017. godine.

• Arheolozi su u Vojvodini otkrili zanimljive sahrane ispod dve humke: tela muškaraca su bila prekrivena crvenom bojom pre 5.000 godina
• Otkriće kneževskog groba sa najstarijim mačem u Hrvatskoj

Drvena grobna komora nalazila se u centru brda (humke), bila je mesto sahrane moćnog, ako ne i najmoćnijeg „princa-kneza“ tzv. Aunjetitz (Unjetičke) kulture (2200-1550 g.pne), u čijem je okruženju verovatno i najvažniji nalaz iz ovog vremena “Nebeski disk Nebra”.

Prepostavlja se da je sahranjena osoba možda bila vlasnik ili čak izumitelj čuvenog “Nebeskog diska Nebra”. Ovaj disk predstavlja, verovatno, najstariji astronomski prikaz neba.

Disk ima prečnik od 32 cm, a sa njim su pronađena i dva bronzana mača, dve sekire, dleto i spiralne narukvice. Nažalost, ne zna se njihovo mesto otkrića, jer su pronađeni ilegalnim iskopavanjima. Verovatno su bili deo grobnog inventara neke važne ličnosti.

Mnogo toga takođe ukazuje na to da je još jedan izuzetno važan kompleks nalaza. Izvanredni zlatni predmeti “Hort von Dieskau”-ostava iz Dieskaua, pronađeni su kada je Bornhok miniran u 19. veku.  Verovatno potiču iz humke.

Arheološki nalazi iz humke

Ukupno je pronađeno 73 gruba kamena oruđa ukupne težine oko 1766 kg. To su uglavnom bili donji delovi brusnog kamenja i takozvano kamenje za tapkanje kojim su trljale hrapave površine (žrvnjevi). Prvobitno je korišćeno između 500 i 600 ovih brusnih kamena.

Takođe, pronađeno je preko 2000 fragmenata keramike i skoro oko 6000 životinjskih kostiju. Većina ulomaka je keramika, koja se u nekoliko slučajeva može klasifikovati tipološki. Datovana je u bronzano doba (2000–1600. g. pre nove ere).

Nalazi su malo stariji ili gotovo u isto vreme kada i Bornhok humka. Među kostima su pronađeni i alati. Ističe se nazubljeni univerzalni alat koji je nastao iz lopatice stoke. Drugi nalazi uključuju kamenje kao što su žrvnjevi i brusevi, vrh strele od kremena i slično.

---

Izvor: IG Museum Halle