Nakon 50 godina sprovedena su arheološka istraživanja u Lukavcu gde je pronađeno naselje 2.500 godina starosti. Posebnost ovih istraživanja ogleda se upravo u otkriću naselja iz gvozdenog doba koje nije poznato u ovom delu Bosne.

Lukavačko područje arheološki je skoro pa nepoznato. Iskopavanja koja su sproveli arheolozi, iako mala, dala su zanimljive nalaze. Istraživači se nadaju nastavku istraživanja, koji je neophodan, i novim saznanjima o životu praistorijskih ljudi.

„Jedino iskopavanje sprovedeno je sedamdesetih godina prošlog veka, kada je Milica Kosorić kustosica Muzeja istočne Bosne vršila iskopavanja na lokalitetu Gradina u Stuparima. Pored ovog iskopavanja evidentirana je i praistorijska ostava „Praistorijski depo Lukavac“ pronađena u naselju Bokavići, a koju je stručno obradio Borivoj Čović“, rekla je Majda Šutić, magistar arheologije, za Sve o arheologiji.

Ostava je po prvi put izložena u oktobru 2022. godine u Centru za kulturu Lukavac, i  predstavljena je u istoimenom katalogu autora Majde Šutić.

• Arheološka iskopavanja nekropole iz bronzanog doba u Kozici, BiH
• Arheolozi iz Austrije i Bosne i Hercegovine su u Gradišću otkrili najstarije ljudske ostatke

„U julu i oktobru 2022. godine vršena su prva probna arheološka iskopavanja u Lukavcu, nakon 50 godina. Prva rekognosciranja ovog lokaliteta obavljena su godinu dana pre. Sam projekat istraživanja na ovom lokalitetu realizovan je saradnjom Centra za kulturu Lukavac i Muzeja istočne Bosne. Vođa i koordinator celokupnog projekta bila sam ja, dok je vođa iskopavanja bio arheolog Muzeja istočne Bosne, dr Dženan Brigić.“

Iznenađujuće otkriće

Arheološka iskopavanja su arheolozi sproveli u dve faze. U prvoj fazi su iskopavali na lokalitetu Baričko brdo, koje predstavlja gradinsko naselje iz praistorije. Gde je na lokalitetu pronađena manja količina keramike iz metalnog doba.

„Na žalost slojevi na ovom lokalitetu su uništeni dugogodišnjom obradom zemljišta, ali i spiranjem tla. U drugoj fazi istraživanja su vršena na rečnoj terasi – starom koritu reke Spreče, kada je pronađeno veće ognjište. Potom je ugalj uzet za analizu C14 metodom. Rezultati su pokazali da se radi o metalnom dobu (oko 590-406 godine pne).“

Ovde je pronađena velika količina keramike, kućnog lepa, dok metalnih nalaza gotovo da i nema. Primećeno je samo nekoliko manjih fragmenata metala (dužine do 1 cm), i par komada zgure pronađene u centralnom delu ognjišta. Ukupno je pronađeno oko 1.000 arheoloških nalaza. Gvozdeno doba je najnepoznatiji period u severoistočnom delu Bosne.

„Prilikom ovih iskopavanja zahvaćen je samo rubni deo lokaliteta, te je potrebno vršiti nova iskopavanja kako bi dobili više informacija, ali i stvarni uvid u veličinu naselja na ovom području. Sudeći po keramici pronađenoj na većoj površini oko lokacije iskopavanja, možemo pretpostaviti da se radi o nekom velikom naselju, ali bez adekvatnog istraživanja ništa se ne može zaključivati“, zaključuje Majda.