Po prvi put izvučena drevna DNK iz glinene ploče stare 2.900 godina
Grupa naučnika je uspešno izvukla drevnu DNK iz glinene ploče ispisane klinastim pismom starosti 2.900 godina.
Tokom projekta digitalizacije u Muzeju 2020. godine grupa istraživača sa Oksforda je uspela da dobije uzorke iz unutrašnjeg jezgra glinene ploče iz asirskog perioda. Naučnici su izvukli drevnu DNK iz uzorka prilagođavajući protokol koji je ranije korišćen za druge porozne materijale, kao što je kost, piše u saopštenju.
Nakon što je ekstraktovana DNK sekvencionirana, istraživači su identifikovali 34 različite taksonomske grupe biljaka. Porodice biljaka sa najzastupljenijim sekvencama bile su Brassicaceae (kupus) i Ericaceae (vresak). Ostale zastupljene porodice su Betulaceae (breza), Lauraceae (lovor), Selineae i Triticeae (kultivisane trave).
Prema istraživačima analiza pruža fascinantan uvid u raznolikost biljnih vrsta koje su se gajile u to vreme i na tom mestu. Ove analize mogu otvoriti put sličnim studijama na glinenom materijalu sa različitih lokaliteta i iz različitih vremenskih perioda. Rezultati istraživanja su objavljeni u časopisu Nature Scientific Reports.
Glinena ploča kralja Ašurnasirpala II
Glinena ploča na kojoj su sprovedene analize nalazi se u Nacionalnom muzeju Danske. Ona potiče iz palate asirskog kralja Ašurnasirpala II, u drevnom gradu Kalhu ili Nimrudu u današnjem severnom Iraku. Izgradnja palate je počela oko 879. godine pre nove ere. Opeka je ispisana klinastim pismom (napisan na sada izumrlom akadskom, tj. semitskom jeziku) i na njoj piše: „vlasništvo palate Ašurnasirpala, kralja Asirije.“ Ovo omogućava da se glinena ploča datuje tačno u period od jedne decenije (879. g.p.n.e. do 869. g. p.n.e.).
Interdisciplinarni tim koji se sastoji od asiriologa, arheologa, biologa i genetičara, mogao je da uporedi svoja otkrića sa savremenim botaničkim zapisima iz Iraka, kao i sa opisima drevnih asirskih biljaka.
Opeka je bila napravljena prvenstveno od blata sakupljenog u blizini lokalne reke Tigris, pomešanog sa materijalom kao što su pleva ili slama, ili životinjska balega. Ploča bi prvo bilo oblikovana u kalupu pre nego što bi je ispisali klinastim pismom. Nakon toga bi bila ostavljena na suncu da se osuši. Zahvaljujući tome što opeka nije pečena, već se prirodno sušila, to je pomoglo da se genetski materijal zarobljen u glini sačuva.
- Naučnici znaju ko je nosio ovaj privezak pre 25.000 godina na osnovu drevne DNK
- Stručnjaci uz pomoć veštačke inteligencije prevode drevne jezike ispisane klinastim pismom
Na arheološkim nalazištima najzastupljeniji arheološki materijal jesu upravo nalazi od gline. Ukoliko arheolozi i na drugim lokalitetima u svetu primene iste metode na glini, mogu dobiti precizne datume kada je predmet izrađen, koje biljke su u to vreme korišćene i dominirale u okruženju. Ovakvi predmeti se mogu posmatrati poput vremenskih kapsula.
Iako je u studiji opisana samo ekstraktovana drevna DNK biljaka, potencijalno se mogu identifikovati svi taksoni, uključujući kičmenjake i beskičmenjake.
