Arheolozi su u Iranu otkrili 3.000 godina staru crnu šminku sa jedinstvenom formulom bez olova, otkrivajući nove detalje o kozmetičkim običajima u gvozdenom dobu na Bliskom istoku.

Na groblju Kani Koter, skrivenom u planinama Zagrosa na severozapadu današnjeg Irana, arheolozi su otkrili nesvakidašnji kozmetički recept star tri milenijuma. U grobnicama koje datuju iz gvozdenog doba (između 9. i 7. veka pre nove ere), uz bogate grobne priloge elitnih članova tadašnjeg društva, pronađena je posuda sa crnim prahom koji nije ličio ni na jedan ranije poznat oblik ajlajnera.

Drevna formula kohla

Za razliku od standardnog kohla tog doba – šminke koja je širom drevnog Bliskog istoka sadržala olovo, ova formula bila je potpuno drugačija. Naučnici su otkrili da je drevna šminka sa ovog lokaliteta napravljena od prirodnog grafita i manganovog oksida. „Umesto olova ili organskih sastojaka, ovde je korišćen grafit, koji se dobro prijanja uz kožu i možda joj je dao upečatljivo blistav metalni izgled“, kaže dr Silvija Amikone sa Univerziteta u Tibingenu, koja je vodila istraživanje.

• Staroegipatska kajal šminka je imala višestruku namenu, a koristili su je i žene i muškarci
• Koju šminku i boju su najviše koristile Rimljanke?
• Zanimljivo otkriće: otkriven tajni sastojak rimskog parfema

Crni prah otkriven je zajedno sa ogledalima i alatima za šminkanje – jasnim pokazateljima svakodnevne nege i ličnog ukrašavanja pokojnika. Neki predmeti nose i stilske elemente asirske umetnosti, što ukazuje na kulturnu razmenu na istočnoj granici tadašnjeg Asirskog carstva.

Zanimljivo je da u sastavu šminke nisu pronađene organske supstance – naučnici zasad ne znaju da li su one u startu bile izostavljene ili su se tokom vekova jednostavno razgradile. U svakom slučaju, upotreba grafita i manganovog oksida pokazuje koliko su drevni stanovnici kreativno koristili prirodne resurse svog podneblja.

„Ovo otkriće osvetljava ne samo estetiku, već i identitet i kulturu ljudi koji su živeli na periferiji jednog od najvećih carstava tog doba“, zaključuje Amikone. Rezultati su objavljeni u naučnom časopisu Archaeometry.