Arheolozi smatraju da su otkrili groblje gladijatora iz rimskog doba u Anazarbusu. Ukoliko se ovo ispostavi kao tačno onda će ovo biti jedno od samo nekoliko poznatih gladijatorskih nekropola na Mediteranu.

Kao što su ranija istraživanja grobova i skeleta pokazala, i muškarci i žene su se profesionalno borili u rimskoj areni. Pored toga što ih je publika slavili, isto tako su bili na lošem glasu.

S obzirom da nema puno grobova koji se mogu pripisati gladijatorima, njihovo retko otkriće pruža potencijala za dalja istraživanja. Istraživači mogu da saznaju puno informacija o njihovom teškom životu na pesku i u krvi za razluđenu publiku.

• Šta su grickali gledaoci tokom gladijatorskih borbi u Koloseumu?
• Arheolozi su otkrili 40 obezglavljenih rimskih skeleta
• Stari Rimljani su koristili olovo za sve i svašta što je bilo opasno po zdravlje ljudi

Anazarbus nije prvi grad u Turskoj u kome je otkrivena nekropola gladijatora. Prva je otkrivena početkom 90-tih godina u Efesu. Još jedna nekropola otkrivena je u Nimu u južnoj Francuskoj i potencijalno groblje gladijatora u Jorku u Engleskoj.

Arheološka iskopavanja u Anazarabusu

Od 2013. godine sistematska iskopavanja u Anazarbusu, koje se nalazi u drevnoj rimskoj provinciji Kilikiji, otkrila su obilje arheoloških nalaza. Lokalitet seže u helenističko doba, pre nego što su ga zauzeli i pripojili Rimljani. Nastavlja da živi u vizantijskom periodu i u jermenskom kraljevstvu Kilikije. Potom ga 1374. godine uništavaju Mameluci. Lokalitet se nalazi na glavnoj raskrsnici puteva u unutrašnjosti koja je povezivala trgovce i putnike sa Sirijom, Mesopotamijom i Levantom.

Veliko gradsko područje imalo je stadion, pozorište, slavoluk, terme, brojne kasnoantičke crkve i široki rimski put ukrašen impresivno velikim stubovima. Jedino nedavno otkriće amfiteatra od strane istraživača sa Univerziteta Čukurova ukazuje na upotrebu gladijatora u oblasti južno od Anazarbusa, iza gradskih zidina.

Rukovodilac iskopavanja, arheolog Fatih Gulšen otkrio je grobnicu u blizini amfiteatra tokom leta. Arheolozi će nastaviti iskopavanja i očekuju da će otkriti ljudske ostatke za koje veruju da će biti gladijatori. Blizina nekropole amfiteatru zaista ukazuje na moguće groblje gladijatora, ali je sigurna identifikacija takvog grobnog kompleksa za borce retka.

Ko su bili gladijatori?

Društvenu grupu gladijatora uglavnom su činili ratni zarobljenici, robovi i osuđeni prestupnici. Rimska jurisdikcija je imala dve presude koje su primoravale ljude da se bore u areni. Takmičari sa mačevima (ad gladium) morali su da se bore u areni bez prethodne posebne obuke, što je u većini slučajeva značilo sigurnu smrt. Polaznici Gladijatorske škole (ad ludum) dobijali su odgovarajuću obuku i obrazovanje. Svoju sposobnost za društvenu reintegraciju mogli su da dokažu u toku borbi.

Bilo je i „dobrovoljnih“ gladijatora bez obzira na verovatnoću od oko 1∶9 da će poginuti u borbi gladijatora u 1. veku. Oni su to radili zbog novca.

Njihov pravni status je bio izuzetno nizak, ali njihov društveni status je bio drugačiji. Mogli su da postanu poznati zbog svojih sposobnosti kako bi im se divili.

Obični građani, senatori, plemići, pa čak i carevi mogli su da nastave obuku u školama gladijatora (ludus). Što znači da je društvena struktura gladijatora bila mešovita i da su to, uglavnom, muškarci iz gotovo svih društvenih grupa i slojeva.

Kako su se sahranjivali gladijatori?

U Rimskom carstvu, gladijatori nisu trebali da imaju odgovarajuće sahrane. Gladijatori su obično sahranjivani loše, i to u prostoru odvojenom od drugih. Često porobljeni, zloglasni status mnogih gladijatora često se ogledao u prilično sramotnim sahranama bilo u jamama pored puteva ili u područjima udaljenim od osoba visokog statusa.

Zato se ističe gladijatorsko groblje u Efesu gde su gladijatori imali nadgrobne spomenike koji prikazuju gladijatore i natpise koji ih identifikuju. Moguće da je vlasnik Gladijatorske škole kupio parcelu za svoje učenike.