Poljski arheolozi otkrili su davno izgubljeni grad Basanija star preko 2.000 godina u Albaniji. Tvrđavu su verovatno srušili Rimljani početkom naše ere. Do nedavno su se njegove ruševine smatrale prirodnim stenama.

Izgubljeni grad je neočekivano pronađen u severozapadnoj Albaniji, na području današnjeg Skadra.

Prema istraživačima, verovatno je u pitanju Basanija, grad koji je opisao rimski istoričar Livije (59. g.p.n.e. – 17. g.n.e.) u kontekstu bitaka rimskih trupa sa poslednjim kraljem Ilirije – Gencijem.

Lokalitet je prvi put otkriven 2018. godine, kada su istraživači sa Univerziteta u Varšavi identifikovali kiklopske odbrambene zidove i dve kamene strukture. Za koje se ranije smatralo da su prirodne stenske formacije na brdu u blizini Skadra. Zatim su arheolozi otkrili da su to dve kapije i dva bastiona.

Kiklopski zid je vezan za razvoj ilirskih naselja i helenizaciju područja.

Kiklopske zidine helenističkog grada

 „Odbrambene strukture su podignute od dobro postavljenih, ogromnih kamenih blokova“ – rekao je šef iskopavanja, prof. Pjotr Diček, direktor Centra za istraživanje antike jugoistočne Evrope Univerziteta u Varšavi. Otkrivenu kapiju pratila su dva bastiona do kojih su vodili moćni odbrambeni zidovi širine više od 3 m. Njihovi spoljni delovi bili su od profilisanih kamenih blokova. Prostor između njih bio je ispunjen sitnim kamenjem i zemljom.

• Drevni potopljeni grad star 3.400 godina izronio je iz reke Tigar usled ekstremnih suša
• Arheolozi su otkrili drevne šlemove na jugu Italije, nekadašnje Magna Graecia-e

Prema prof. Dičeku, ovakva konstrukcija je tipična za helenističke odbrambene građevine. O datovanju govore i predmeti koje su arheolozi otkrili u blizini zidova: novčići i fragmenti keramičkih posuda iz 4-1. veka pre nove ere. To znači da je grad funkcionisao u vreme Ilirskog kraljevstva, koje je prestalo da postoji na prelazu milenijuma posle rimske invazije.

„Poslednjih godina počeli smo da tražimo po Skadru naselja i tvrđave koje su bile njegova ekonomska i vojna baza. Zahvaljujući upotrebi različitih metoda, uključujući i neinvazivne, locirali smo relikvije ogromnog antičkog grada“ – opisao je prof. Diček za PAP.

Davno zaboravljeni grad

Na iznenađenje istraživača, ispostavilo se da je nedavno otkriveni grad bio tri puta veći od drevnog Skadra – masivni kameni zidovi okruživali su površinu od oko 20 hektara.

Istraživači se čude nedostatku podataka o gradu u zapisima putnika od pre nekoliko stotina godina. “Ovo ćutanje putnika, koji su sa izuzetnom pedantnošću opisali druga, čak i mala nalazišta i pojedinačne ruševine, prilično je zbunjujuće. Razlog može biti to što je grad prestao da postoji toliko davno da je njegovo ime zaboravljeno” – ističe arheolog u intervjuu za PAP.

Najnovija istraživanja su potvrdila da kraj postojanja grada zapravo pada na početak 1. veka – kraj vladavine cara Oktavijana Avgusta . I da je tada bio napušten ili uništen tokom rimske invazije. „Njegovo ime je moglo biti zaboravljeno“ – kaže prof. Diczek.

Ruševine na brdu izmakle su pažnji zbog svoje specifične geološke strukture – brdo čine konglomerati i peščari. „Posle vekova erozije, ostaci kamenih struktura koji se naziru na površini više liče na prirodnu geološku strukturu koja izlazi na površinu, nego na strukture koje je čovek namerno izgradio.“