Najstariji poznati mačevi otkriveni su 1980. godine na lokalitetu Arslantepe u Turskoj. Mačevi potiču iz bronzanog doba i stari su više od 5.000 godina.

U “dvorani oružja” pronađeno je devet mačeva od legure arsena i bakra, ali i tri mača ukrašena srebrom.

Prvi rani mačevi potiču iz ranog bronzanog doba. Mačevi su pronađeni zahvaljujući Marčelu Frangipane sa Rimskog univerziteta u Arslantepeu. Tokom istraživanja 1980. godine pronađeno je skrovište u kome je bilo devet mačeva i bodeža od legure arsena i bakra. Među njima se izdvajaju i tri mača prelepo ukrašena srebrom.

Humka Arslantepe

Arslantepe humka je 30 metara visoko arheološko nalazište. Nalazi se u ravnici Malatija, 15 km jugozapadno od reke Eufrat. Arheološka istraživanja svedoče o njegovom milenijumskom naseljavanju, od najmanje 6. milenijuma pre nove ere do srednjeg veka.

Najraniji slojevi pripadaju periodu kasnog halkolita ili bakarnog doba (4300-3900. godine p.n.e.) i karakterišu ih kuće od ćerpiča. Najistaknutiji i najprosperniji period lokaliteta bio je u periodu kasnog halkolita, tokom kojeg je izgrađen takozvani dvorski ili palatni kompleks.

Značajni dokazi takođe svedoče o periodu ranog bronzanog doba, koji je najbolje zabeležen u kompleksu Kraljevske grobnice. Arheološka stratigrafija se zatim proteže do srednjeg i kasnog bronzanog doba i hetitskog perioda, uključujući neohetitske nivoe.

• Otkriće kneževskog groba sa najstarijim mačem u Hrvatskoj
• Arheolozi su u Solunu pronašli sahranu gotskog ratnika sa oružjem u ranohrišćanskoj bazilici
• Ritualno “ubijanje predmeta” kod Kelta

Lokalitet ilustruje procese koji su doveli do pojave državnog društva na Bliskom istoku i sofisticiranog birokratskog sistema koji je prethodio pisanju. Na lokalitetu su iskopani izuzetni metalni predmeti i oružje. Među njima su i najraniji mačevi poznati u svetu.

Lokalitet humka Arslantepe je 26. jula 2021. godine dodata u UNESCO-vu listu svetske baštine.

Otkriće mačeva u palati

Nalazi u takozvanoj „dvorana oružja” u Arslantepeu bili su nesumnjivo izuzetan događaj u istoriji ovog lokaliteta. Pronađeni materijal daje jasan dokaz da je metalurgija u ovoj oblasti bila posebno napredna i tehnološki i morfološki. To je značajno doprinelo razumevanju uloge ovih predmeta u dvorskom kontekstu krajem 4. milenijuma p.n.e.

Takozvana „dvorana oružja“ je prostorija u obliku trapeza. Izuzetnu grupu oružja čini 9 mačeva, 12 vrhova kopalja i četvorostruka spiralna ploča, možda kopča. Prilikom iskopavanja pronađen je i fragment stabljike srebrne igle.

Oružje je pronađeno između urušenih blokova severnog i južnog zida prostorije. Područje na kojem je pronađeno oružje izgleda nije narušeno nakon razaranja i urušavanja zidova.

Oružje je pronađeno u blizini zapadnog zida prostorije, gde je bilo grupisano i možda povezano. Držač nekih vrhova kopalja još je imao tragove drvenog drška. Stanje očuvanosti jasno pokazuje da su ovi predmeti bili usko povezani jedni sa drugima. Bili su okačeni na zid ili naslonjeni na njega, verovatno u simboličke/ritualne svrhe ili kao uvreda.

Ovo oružje ima ukupnu dužinu od 45 do 60 cm. Oni se mogu svrstati u kratke mačeve ili duge bodeže. Neki od ovih mačeva su sada izloženi u Arheološkom muzeju u Malatiji.

Prostorija A113 je jedina prostorija u palati u kojoj je pronađeno oružje. Stoga je verovatno da su pristup ovim predmetima imali samo pojedinci ovlašćeni od strane nekog na vrhu ili pripadnici lokalne elite.