Tokom arheoloških iskopavanja langobardske nekropole iz 6. veka na lokalitetu u Italiji, arheolozi su otkrili sahranu odrasle žene izuzetno niskog telesnog rasta. To je istraživače navelo da posumnjaju na patuljasti rast.

Publikovana je zanimljiva studija u časopisu International Journal of Paleopathology u kojoj su istraživači prikazali osobu niskog telesnog rasta sa arheološkog lokaliteta u Italiji. U radu su analizirani ljudski skeletni ostaci žene iz 6. veka, koja je, verovatno, patila od patuljastog rasta.

Patuljasti rast (eng. dwarfism) ili ahondroplazija se generalno definiše kao stanje niskog rasta. Nizak telesni rast je rezultat urođenog genetskog ili zdravstvenog stanja kod odrasle osobe čija je visina manja od 147 cm. Procenjuje se da je učestalost ovog poremećaja u današnjoj populaciji 1:20,000–30,000.

• Arheološki dokaz o raspeću iz rimskog perioda pronađen u Velikoj Britaniji
• Neobično visoka žena iz 17. veka koja je možda patila od gigantizma i/ili akromegalije otkrivena na Rudniku

Upravo zbog niskog telesnog rasta koji ostavlja tragove na skeletnim ostacima određene individue, arheolozi, odnosno bioantropolozi mogu da dokumentuju osobe patuljastog rasta tokom arheoloških istraživanja. Kao i nakon toga kada se skelet antropološki analizira.

Znatan broj takvih skeleta je pronađen i omogućio je istraživalima da zavire u život osoba koje su se svojim fizičkim izgledom izdvajale od ostalih.

Arheološki kontekst

Individua koja je patila od patuljastog rasta ili ahondroplazije (grob br. T17) bila je sahranjena na jednoj nekropoli u Modeni (Italija) tokom 6. veka. Velika nekropola iz kasnoantičkog perioda iskopana je na glavnom gradskom trgu Piazza Grande 1987. godine.

• Ranosrednjovekovna sahrana žene i lisice na nekropoli Slog u Ravni
• Ko je misteriozna žena sahranjena u grobu iz 6. veka u Ulpijani?

Pokojnici koji su bili skeletno sahranjeni, njihovi ostaci bili su pohranjeni u kovečezima u ispruženom položaju na leđima, sa glavom na zapadu. Od grobnih priloga u grobovima su se mogli naći predmeti langobardskog stila.

O osobi patuljastog rasta

Antropološka analiza pokazala je da skeletni ostaci pripadaju ženi patuljastog rasta, starosti 23-30 godina, čija je telesna visina iznosila 128 ± 3,77 cm. Ona je imala kratke donje udove, savijene femure i coxa vara (deformitet kuka, gde je ugao između glave femura i tela femura smanjen za 120^o).

Pogrebna praksa žene patuljastog rasta

Sahranjivanje T17 povezano je sa grobnim prilozima koji su od društveno-simboličke važnosti. U grobu su pronađeni fragmenti keramičkih posuda, životinjske kosti, zlatno dugme za odeću i novčić za koji se veruje da joj je služio da plati put na “onaj svet”. Pronađena hrana i posude govore o prisustvu hrane koju će konzumirati tokom svog velnog putovanja.

Grobne priloge koje je ostavila njena porodica ili zajednica ukazuju da je ova osoba uživala u visokom društvenom statusu.

Šta su antropolozi zaključili?

Metrički podaci za ovu ženu i druge osobe patuljastog rasta, od perioda gornjeg paleolita (pre 40.000 godina) pa sve do 18. veka, pokazali su da je prosečna visina osoba patuljastog rasta uglavnom ista. Ona se kretala oko 134 cm za žene i oko 135,5 cm za muškarce, sa prosečnom visinom od 135 centimetara.

Neophodno je istaći da ova žena iz groba T17 nije pokazivala značajne znake neuhranjenosti ili bilo koja druga patološka oboljenja. Dobar zdravstveni status pokazao je da je ona živela relativno zdravo i da je imala povoljno socijalno okruženje uprkos svom deformititetu.